Toplam 6811 içerik listeleniyor
-
İnsan büyüklüğünde yapraklara sahip amazon ağacı yıllar sonra bir tür olarak tanımlandı
Brezilya’nın Manaus kentinde Amazon Ulusal Araştırma Merkezinde(INPA) bulunan bu ağacın kimliği 35 yılı aşkın bir süredir sır olarak kaldı.
https://www.biyologlar.com/insan-buyuklugunde-yapraklara-sahip-amazon-agaci-yillar-sonra-bir-tur-olarak-tanimlandi -
Şizofreniye Dair Her Şey!
Günlük hayatımızda, sıkça duymuş olduğumuz psikolojik bozukluk olan ‘’Şizofreni’’ hakkında ne biliyoruz? Şizofreni genetik mi? Şizofreni bulaşıcı mı? Şizofreni hastası saldırgan mı? Gelin bu sorulara cevap verelim ve doğru bilinen yanlışlara el atalım.
https://www.biyologlar.com/sizofreniye-dair-her-sey -
Şizofreniye Dair Her Şey!
Günlük hayatımızda, sıkça duymuş olduğumuz psikolojik bozukluk olan ‘’Şizofreni’’ hakkında ne biliyoruz? Şizofreni genetik mi? Şizofreni bulaşıcı mı? Şizofreni hastası saldırgan mı? Gelin bu sorulara cevap verelim ve doğru bilinen yanlışlara el atalım.
https://www.biyologlar.com/sizofreniye-dair-her-sey -
Mercan Beyazlaması - Mercan Ağarması nedir?
Mercan ağarması, mercanlar canlı renklerini kaybedip beyaza döndüğünde meydana gelir. Ama bu olayda bundan çok daha fazlası söz konusudur. Mercan, zooxanthellae adı verilen mikroskobik algler nedeniyle parlak ve oldukça renklidir.
https://www.biyologlar.com/mercan-beyazlanmasi-nedir -
Mercan Beyazlaması - Mercan Ağarması nedir?
Mercan ağarması, mercanlar canlı renklerini kaybedip beyaza döndüğünde meydana gelir. Ama bu olayda bundan çok daha fazlası söz konusudur. Mercan, zooxanthellae adı verilen mikroskobik algler nedeniyle parlak ve oldukça renklidir.
https://www.biyologlar.com/mercan-beyazlanmasi-nedir -
Mercan Beyazlaması - Mercan Ağarması nedir?
Mercan ağarması, mercanlar canlı renklerini kaybedip beyaza döndüğünde meydana gelir. Ama bu olayda bundan çok daha fazlası söz konusudur. Mercan, zooxanthellae adı verilen mikroskobik algler nedeniyle parlak ve oldukça renklidir.
https://www.biyologlar.com/mercan-beyazlanmasi-nedir -
Mitokondri ve Leber’in Kalıtımsal Optik Nöropatisi (Lhon)
Çoğunlukla erkek bireylerde görülen ve görme kaybı ile sonuçlanan, retinal ganglion hücreleri (RGH) ve optik sinirlerin dejenerasyonu sonucu akut veya subakaut görme kaybıyla karakterize olan mitokondriyal DNA nokta mutasyonu olan bir hastalıktır.
https://www.biyologlar.com/mitokondri-ve-leberin-kalitimsal-optik-noropatisi-lhon -
Mitokondri ve Leber’in Kalıtımsal Optik Nöropatisi (Lhon)
Çoğunlukla erkek bireylerde görülen ve görme kaybı ile sonuçlanan, retinal ganglion hücreleri (RGH) ve optik sinirlerin dejenerasyonu sonucu akut veya subakaut görme kaybıyla karakterize olan mitokondriyal DNA nokta mutasyonu olan bir hastalıktır.
https://www.biyologlar.com/mitokondri-ve-leberin-kalitimsal-optik-noropatisi-lhon -
24 Mart Dünya Tüberküloz Günü
Tedavisi Olduğu Halde En Çok Öldüren Bulaşıcı Hastalık Tüberkülozdur.
https://www.biyologlar.com/24-mart-dunya-tuberkuloz-gunu -
24 Mart Dünya Tüberküloz Günü
Tedavisi Olduğu Halde En Çok Öldüren Bulaşıcı Hastalık Tüberkülozdur.
https://www.biyologlar.com/24-mart-dunya-tuberkuloz-gunu -
X Kromozomu
X kromozomu, insanlarda bulunan iki cinsiyet kromozomundan biridir. Diğeri ise Y kromozomudur.
https://www.biyologlar.com/x-kromozomu-1 -
İnsan ataları 900.000 yıl önce neredeyse tükeniyordu.
Genetik analizlere göre, bilinmeyen bir erken insan türü yaklaşık 900.000 yıl önce neredeyse tükeniyordu . Hem Homo heidelbergensis'in atası hem de bizim türümüzün atası olabilir .
https://www.biyologlar.com/insan-atalari-900-000-yil-once-neredeyse-tukeniyordu- -
İnsan ataları 900.000 yıl önce neredeyse tükeniyordu.
Genetik analizlere göre, bilinmeyen bir erken insan türü yaklaşık 900.000 yıl önce neredeyse tükeniyordu . Hem Homo heidelbergensis'in atası hem de bizim türümüzün atası olabilir .
https://www.biyologlar.com/insan-atalari-900-000-yil-once-neredeyse-tukeniyordu- -
Davranış Çeşitleri
ÖĞRENİLMEMİŞ DAVRANIŞLAR 1. Doğuştan Gelen Davranışlar İçgüdüsel ve Ref leksif Davranışlar: Doğuştan getirilen türe özgü davranış örüntülerine “içgüdü” denir. İnsanda içgüdü değil içgüdüsel davranış kavramı kullanılır. Bir davranışın içgüdü olabilmesi için: •Doğuştan gelmelidir. •Bir türün tüm üyelerinde olmalıdır. Başka türlerde olmamalıdır. •Karmaşık bir davranış örüntüsü olmalıdır. •Öğrenilmemiş...
https://www.biyologlar.com/davranis-cesitleri -
CANLILAR NASIL OLUŞTU VE GELİŞTİ
Yakın geçmişteki atalarımız acaba nasıl bir canlıydı?Daha önce neydik? Oksijenli ortamdaki yaşam nasıl bir canlıyla başladı? Bilim çevrelerinde, insanların ve hayvanların atasının, bir barsak paraziti (giardia)ne benzer bir canlıdan türediği görüşü ağırlıkta. Dünya var olduğundan beri üzerinde milyarlarca canlı, yaşam sürdü. Bu gün de en az 30 milyon tür yaşamını sürdürüyor. Elbette tüm canlıları birer birer sayma ve sınıflandırma olanağı yok....
https://www.biyologlar.com/canlilar-nasil-olustu-ve-gelisti -
Biyoinformatik ve dna dizi analizi
DNA dizi analizi Dizi analizinde homoloji (benzerlik) araştırması; yeni bulunan bir dizinin bilinen tüm diğer dizilerle karşılaştırılması ve bunun sonucunda benzerlerdeki veritabanında ya da literatürde tanımlanmış bazı biyolojik işlevlerin yeni bulunan diziye yakıştırılması olarak tanımlanabilir. Bu yöntemi, genomik DNA içinden hızla ekson bulma çabasında olan pozisyonel klonlama yapan araştırma grupları tercih ederler. Bu yöntemle, dizi; benzerlikler ve...
https://www.biyologlar.com/biyoinformatik-ve-dna-dizi-analizi -
Likenlerin Özellikleri
Likenler başlıbaşına birer organizma değildirler. Mantarlar ile alglerin birleşerek morfolojik ve fizyolojik bir bütün halinde meydana getirdikleri simbiyotik birliklerdir (Güner 1986).
https://www.biyologlar.com/likenlerin-ozellikleri -
Ekosistemlerin Bozulma Nedenleri
Belli bir bölgede canlı ve cansız ögelerin oluşturduğu sisteme ekosistem denir. Örneğin; Akdeniz Bölgesi, Van Gölü birer ekosistemdir. En büyük ekosistem Dünya' dır. Ekosistemleri kara ve su ekosistemi olarak gruplandırabiliriz.Çöl, orman, çayır, mera, köy karasal ekosistem; dere, nehir, baraj, göl, deniz ise birer su ekosistemidir. Bir ekosistemin varlığını sürdürebilmesi için, ekosistemdeki canlı ve cansızlar arasında sağlıklı ilişkiler olması gerekir....
https://www.biyologlar.com/ekosistemlerin-bozulma-nedenleri -
Helmintlerin Sınıflandırılması
Sınıflaması PHYLUM (Anaç) PLATYHELMİNTHES Class (Sınıf) Trematoda (fluke) Order (Takım) Aspidogastreans (monogenetic trematodes) Genus (Tür) Gyrodactylus spp Genus Dactylogyrus spp Order Digenea (digenetic trematodes) Family (Aile) Fasciolidae Genus Fasciola spp (koyun karaciğer kelebeği) Fascioloides spp Family Paramphistomatidae Paramphistomum spp (rumen fluke) Family Troglotrematidae Paragonimus spp Nanophyetus spp Family Dicrocoeliidae Dicrocoelium spp Platynosomum spp (kedi...
https://www.biyologlar.com/helmintlerin-siniflandirilmasi -
Virüslerin Yapısı
Biyologlar virüslerin canlı tabiatının eşiğinde yani en alt basamağında bulunan varlıklar olarak kabul ederler. Çok küçük çok ilksel organizmalardır. Bu bakımdan virüsler hakkındaki bilgilerimiz henüz çok değildir. Biyologlar çok ince ve dikkatli araştırmaları sonucu virüslerin bir nükleit asit RNA öz maddesi ile bunu saran bir protein kılıftan meydana geldiğini bulmuşlardır. Öz madde virüsün çeşidine göre bir RNA veya DNA olabilir. Yapısında DNA...
https://www.biyologlar.com/viruslerin-yapisi -
BİYOLOJİK DOZİMETRİ VE İLGİLİ GELİŞMELER
Radyasyonun Biyolojik Etkileri Radyasyonun organizmaya olan etkileri akut ve kronik şekilde olmaktadır. Akut etkiler insanda radyasyona maruz kalındıktan kısa bir süre sonra klinik bulgular ile ortaya çıkmaktadırlar. Bunlar merkezi sinir sistemi (100 Sv ve üzeri), gastrointestinal (10-100 Sv) ve hematopoietik (2-10 Sv) sendromlardır. Sendromların ortaya çıkışı absorbe edilen dozla ilişkilidir.4 Bu sendromlar bir süre sonra bireyi ölüme götürür. Radyasyonun kronik...
https://www.biyologlar.com/biyolojik-dozimetri-ve-ilgili-gelismeler -
KENELER BİYOLOJİK SİLAHMI
Türkiye`de 120 kişinin ölümüne neden olan keneler, biyolojik silah olarak kullanılıyor mu? Bilim adamları bu sorunun cevabını aradı. Kaynak:Haber Merkezi Kırım Kongo kanamalı ateşi (KKKA) Türkiye`de ilk kez 2002`de görüldü ve 28`i bu yıl olmak üzere toplam 120 kişinin ölümüne yol açtı. Bu yılın ilk 3 ayında 206 kişinin kene ısırması şikâyetiyle hastanelere başvurması, hastalığı `salgın` boyutuna taşıdı. Türkiye ile birlikte Afrika, Asya, Balkanlar...
https://www.biyologlar.com/keneler-biyolojik-silahmi -
HÜCREYE AİT GENEL ÖZELLİKLER
Hücre terimi ilk kez 1665'te Robert Hooke tarafından kullanılmıştır. Hooke, basit bir mercekle incelediği şişe mantarındaki bal peteğini andıran boşluklara "Cellula" isimini vermiştir. Robert Brown (1831) orkide yaprak hücrelerini incelemiş ve her hücredeki nukleusu keşfetmiştir. 1838 yılında Botanikçi Matthias Schleiden, 1839 yılında Zoolgo Theodor Schwann daha önce başlatılan araştırmalar doğrultusunda hücre teorisine son şeklini vermişlerdir. Bu teoriye...
https://www.biyologlar.com/hucreye-ait-genel-ozellikler -
SİSTEMATİĞİN TARİHÇESİ
Bugün yaşayan en geri insan topluluklarında dahi çevrelerindeki canlılara isimler verildiği görülür. Hayvanların ve bitkilerin tanınmasıyla insanların ilk ilgisi tarih öncesi devirlerde başlar. Akdeniz çevresinde bulunan mağaralarda ilkçağ insanlarının çizdiği hayvan ve bitki resimleri bunun en belirgin kanıtıdır. İlk çağlarda insanlar bitkileri yenen, yenmeyen, zehirli, zehirsiz gibi kullandıkları biçime göre sınıflandırmışlardır. Daha sonra bu...
https://www.biyologlar.com/sistematigin-tarihcesi -
Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi
1992 yılında imzalanan Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi, biyolojik çeşitliliğin korunması, sürdürülebilir kullanımı ile genetik kaynakların kullanımından doğacak faydanın adil şekilde paylaşımı konularında atılan önemli bir adımı teşkil etmektedir. Ayrıca, uluslararası toplum biyolojik çeşitliliğin korunması konusunda, sektörel yaklaşım yerine ilk defa bütüncül bir yaklaşım sergilemiştir. Sözleşme, biyolojik çeşitliliğin ve biyolojik...
https://www.biyologlar.com/biyolojik-cesitlilik-sozlesmesi -
Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi
1992 yılında imzalanan Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi, biyolojik çeşitliliğin korunması, sürdürülebilir kullanımı ile genetik kaynakların kullanımından doğacak faydanın adil şekilde paylaşımı konularında atılan önemli bir adımı teşkil etmektedir. Ayrıca, uluslararası toplum biyolojik çeşitliliğin korunması konusunda, sektörel yaklaşım yerine ilk defa bütüncül bir yaklaşım sergilemiştir. Sözleşme, biyolojik çeşitliliğin ve biyolojik...
https://www.biyologlar.com/biyolojik-cesitlilik-sozlesmesi -
Mutasyon
Mutasyon, canlının genetik yapılarında meydana gelen değişmelerdir. Bireyin kalıtsal özelliklerinin ortaya çıkmasının sağlayan genetik şifre herhangi bir nedenden dolayı (X ışını, radyasyon, ultraviyole, bazı ilaç ve kimyasal maddeler, ani sıcaklık değişimleri ) bozulabilir. Bu durumda DNA’nın sentezlediği protein veya enzim bozulur. Böylece canlının, proteinden dolayı yapısı, enzimlerinden dolayı metabolizması değişebilir. Mutasyonlar spontan ya da...
https://www.biyologlar.com/mutasyon -
Kan grupları ve değişik kalıtım biçimleri
A. KAN KARAKTERLERİ1. ABO KarakteriA geni, B geni, O geni olmak üzere üç ayrı alel genle kalıtılır. A ve B genleri O genine baskın, kendi aralarında ise eşbaskındır.Kan grubu, kan alış verişinde çok etkilidir. Bireylerin kan grubunu belirleyen, alyuvarlarında bulunan antijenler (aglütinojen)'dir. Kan plazmasında (serum) ise antijenlere karşı oluşturulmuş antikorlar (aglütinin) bulunur.•* Kan Alış - Verişi Her grubun kendi grubuyla yaptığı alış-verişler...
https://www.biyologlar.com/kan-gruplari-ve-degisik-kalitim-bicimleri-2 -
2. Ulusal Alg Teknolojisi Sempozyumu
KOngre Tarihi : 24-27 Mayıs 2016 Kongre Merkezi : Euphoria Aegean Otel Seferihisar / İzmir
https://www.biyologlar.com/2-ulusal-alg-teknolojisi-sempozyumu -
Araştırmacılar Yetişkin İnsanlarda Boy Uzunluğunu Etkileyen Yeni Genetik Varyasyonlar Buldu
Boy uzunluğunu etkileyen yüzlerce DNA değişimleri zaten tanımlanmıştır ama bu alışılmış DNA değişimleri boy uzunluğunu genellikle 1 mm’den az etkiler. Resim kaynağı: Popular Science Monthly, D. Appleton ve Company, 1887.
https://www.biyologlar.com/arastirmacilar-yetiskin-insanlarda-boy-uzunlugunu-etkileyen-yeni-genetik-varyasyonlar-buldu -
Araştırmacılar Yetişkin İnsanlarda Boy Uzunluğunu Etkileyen Yeni Genetik Varyasyonlar Buldu
Boy uzunluğunu etkileyen yüzlerce DNA değişimleri zaten tanımlanmıştır ama bu alışılmış DNA değişimleri boy uzunluğunu genellikle 1 mm’den az etkiler. Resim kaynağı: Popular Science Monthly, D. Appleton ve Company, 1887.
https://www.biyologlar.com/arastirmacilar-yetiskin-insanlarda-boy-uzunlugunu-etkileyen-yeni-genetik-varyasyonlar-buldu -
Zika Enfeksiyonunun İnsan Hücresini Nasıl Değiştirdiğini Görün...
Bu görsel özet, hem insan hepatomu hem de nöronal progenitör hücrelerde Zika virüsü enfeksiyonunun hücresel mimarinin önemli yapısal değişikliğe neden olduğunu gösteren Cortese ve arkadaşlarının bulgularını göstermektedir.
https://www.biyologlar.com/zika-enfeksiyonunun-insan-hucresini-nasil-degistirdigini-gorun- -
Zika Enfeksiyonunun İnsan Hücresini Nasıl Değiştirdiğini Görün...
Bu görsel özet, hem insan hepatomu hem de nöronal progenitör hücrelerde Zika virüsü enfeksiyonunun hücresel mimarinin önemli yapısal değişikliğe neden olduğunu gösteren Cortese ve arkadaşlarının bulgularını göstermektedir.
https://www.biyologlar.com/zika-enfeksiyonunun-insan-hucresini-nasil-degistirdigini-gorun- -
Restriction fragment length polymorphism (RFLP) analizi
Restriction fragment length polymorphism (RFLP) analizi restriksiyon endonükleazların çift iplikli DNA’yı spesifik tanıma bölgelerinden kesmesi temeline dayanmaktadır.
https://www.biyologlar.com/restriction-fragment-length-polymorphism-rflp-analizi -
Ökaryotik Kromatinin Fonksiyonu
Vücudunda belirgin bulan genetik özellikler uzak atalarınızdan miras alınmıştır; milyonlarca yıl geriye uzanan kesintisiz bir nesil kuşağından gelmektedir.
https://www.biyologlar.com/okaryotik-kromatinin-fonksiyonu -
Ökaryotik Kromatinin Fonksiyonu
Vücudunda belirgin bulan genetik özellikler uzak atalarınızdan miras alınmıştır; milyonlarca yıl geriye uzanan kesintisiz bir nesil kuşağından gelmektedir.
https://www.biyologlar.com/okaryotik-kromatinin-fonksiyonu -
Ökaryotik Kromatinin Fonksiyonu
Vücudunda belirgin bulan genetik özellikler uzak atalarınızdan miras alınmıştır; milyonlarca yıl geriye uzanan kesintisiz bir nesil kuşağından gelmektedir.
https://www.biyologlar.com/okaryotik-kromatinin-fonksiyonu -
Farklı Çeşitteki Patojenleri Tanıma Rehberi
Protozoa olan Giardia, giardiyaz adı verilen ishal hastalığına sebep olur. Giardia türleri serbest yaşayan (flamotin aracılığıyla) trofozitler ve yumurta şeklindeki kistler olarak bulunur.
https://www.biyologlar.com/farkli-cesitteki-patojenleri-tanima-rehberi -
Farklı Çeşitteki Patojenleri Tanıma Rehberi
Protozoa olan Giardia, giardiyaz adı verilen ishal hastalığına sebep olur. Giardia türleri serbest yaşayan (flamotin aracılığıyla) trofozitler ve yumurta şeklindeki kistler olarak bulunur.
https://www.biyologlar.com/farkli-cesitteki-patojenleri-tanima-rehberi -
Araştırmacılar, yeme bozukluklarının genetik yapısını keşfediyor.
Bir nöro-psikiyatrik genetik danışman olan Jehannine Austin, yeme bozukluğuna sahip insanların, bu bozuklukların biyolojik kökenlerini anlamalarına yardımcı oluyor.
https://www.biyologlar.com/arastirmacilar-yeme-bozukluklarinin-genetik-yapisini-kesfediyor- -
Araştırmacılar, yeme bozukluklarının genetik yapısını keşfediyor.
Bir nöro-psikiyatrik genetik danışman olan Jehannine Austin, yeme bozukluğuna sahip insanların, bu bozuklukların biyolojik kökenlerini anlamalarına yardımcı oluyor.
https://www.biyologlar.com/arastirmacilar-yeme-bozukluklarinin-genetik-yapisini-kesfediyor- -
CRISPR/ Cas9 Gen Düzenleme Düşünülenden Daha Fazla Genetik Hasara Neden Olabilir
CRISPR / Cas9 gen düzenlemesinde genom hasarı düşünülenden daha yüksek olabilir. Potansiyel gen terapilerinde CRISPR / Cas9 kullanımı için dikkat edilmesi gerekir.
https://www.biyologlar.com/crispr-cas9-gen-duzenleme-daha-once-dusunulenden-daha-fazla-genetik-hasar-neden-olabilir -
CRISPR/ Cas9 Gen Düzenleme Düşünülenden Daha Fazla Genetik Hasara Neden Olabilir
CRISPR / Cas9 gen düzenlemesinde genom hasarı düşünülenden daha yüksek olabilir. Potansiyel gen terapilerinde CRISPR / Cas9 kullanımı için dikkat edilmesi gerekir.
https://www.biyologlar.com/crispr-cas9-gen-duzenleme-daha-once-dusunulenden-daha-fazla-genetik-hasar-neden-olabilir -
Gen aktivitesi üzerinden ölüm zamanı belirlenebilir mi?
Araştırmacılar ölümden bir süre sonra insan dokusunda ortaya çıkan spesifik gen aktivitelerini belirlemeyi başardılar.
https://www.biyologlar.com/gen-aktivitesi-uzerinden-olum-zamani-belirlenebilir-mi -
Gen aktivitesi üzerinden ölüm zamanı belirlenebilir mi?
Araştırmacılar ölümden bir süre sonra insan dokusunda ortaya çıkan spesifik gen aktivitelerini belirlemeyi başardılar.
https://www.biyologlar.com/gen-aktivitesi-uzerinden-olum-zamani-belirlenebilir-mi -
Bir Prion Hastalığı: Ölümcül Ailesel Uykusuzluk
İlk FFI raporlarının tamamı İtalyan ailelerde olmasına rağmen, şu anda Birleşik Krallık, Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri, Finlandiya, Avustralya, Çin ve Japonya'dan en az 27 FFI aile bildirilmektedir.
https://www.biyologlar.com/bir-prion-hastaligi-olumcul-ailesel-uykusuzluk -
Bir Prion Hastalığı: Ölümcül Ailesel Uykusuzluk
İlk FFI raporlarının tamamı İtalyan ailelerde olmasına rağmen, şu anda Birleşik Krallık, Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri, Finlandiya, Avustralya, Çin ve Japonya'dan en az 27 FFI aile bildirilmektedir.
https://www.biyologlar.com/bir-prion-hastaligi-olumcul-ailesel-uykusuzluk -
Bir Prion Hastalığı: Ölümcül Ailesel Uykusuzluk
İlk FFI raporlarının tamamı İtalyan ailelerde olmasına rağmen, şu anda Birleşik Krallık, Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri, Finlandiya, Avustralya, Çin ve Japonya'dan en az 27 FFI aile bildirilmektedir.
https://www.biyologlar.com/bir-prion-hastaligi-olumcul-ailesel-uykusuzluk -
Y Kromozomu
Bütün insanlarda X veya Y kromozomlarından birisi mutlaka bulunurken, kadınlarda "46, XX"; erkeklerde "46, XY" normal karyotip olarak bulunur.
https://www.biyologlar.com/y-kromozomu-1 -
İNSANIN EVRİMİ
19. yy’ın ortalarıydı. 1859' yılında Türlerin Kökeni adlı bir kitap yayınlandı.Kitap Darvin imzasını taşıyordu : Charles Darwin ( 1809-1882). Darwin, 19. yüzyılın dahilerinden biriydi. 1871 de ise İnsanın İnişi yayımlandı. İşte Darvin' in bu kitapları insanın doğuşunun bilimsel anlamda ilk açıklama bildirileriydi. İnsanın Afrika' da ve Ekvator yakınında "doğduğu" artık kesinleşmiştir diyebiliriz. (İnsanın Yücelişi, s: 25) Dünya, böyle gelmiş...
https://www.biyologlar.com/insanin-evrimi