Paeonia peregrina - Şakayık
Fotoğraf: Prof.Dr. Ahmet KARATAŞ
Paeonia peregrina - Şakayık, Bocur İSTANBUL: Büyükçekmece; 01.05.2014
Şakayıklar (PAEONIACEAE) ailesinden, doğal olarak Güneydoğu Avrupa ve Türkiye'de dağılım gösteren çok yıllık otsu bir bitkidir. 9 loplu ve derince dilimlenmiş yaprakları vardır. Nisan-Mayıs aylarında, her bir daldan gül benzeri ve 10-13 cm kadar çapta, stamenleri sarı olan, parlak kırmızı çiçek açar. Kültürü de yapılmaktadır. Deniz seviyesinden 1200 m'lere kadar olan tarla kenarları ve açık alanlarda yetişir. Ülkemizde Kastamonu'dan Bursa'ya, İstanbul'dan Çanakkale'ye kadar olan bölgede bulunur; ayrıca Yozgat'tan da bilinir.
PAEONIACEAE bazı kaynaklarda SAXIFRAGALES'e de dahil edilmektedir (en.wikipedia.org ve tubives.org'tan derlenmiştir).
Şakayık, Paeoniaceae (Şakayıkgiller) familyasının tek cinsi Paeonia altında yer alan türlerin ortak adı. Bu bitkiler Asya, Güney Avrupa ve Kuzey Amerika'ya özgüdürler.
Şakayık, oldukça dayanıklı bir bitkidir. Bitkinin toprağı nemli, humuslu ve iyi drenaj yapılmış olmalıdır. Dikimi esnasında torf ve gübre ile harmanlanmış toprak kullanılması durumunda, köklerinin güçlenmesi sağlanabilir. Üretiminde tohumla çoğaltma ve üretme kullanılsa da, aşılama yöntemi en sık kullanılan yöntemdir. Bunun nedeni ise, tohumun ekildikten ancak iki yıl sonra ancak çimlenmesidir.
Bitki ekimin yapıldığı yıl genelde çiçek vermez. Bitki Nisan ve Haziran ayları arasında çiçek verir. Katmerli bir yapıda olan bitkinin çiçekleri bazen yarı katmerli de olabilmektedir. Tüm türlerinde koku bulunmaz. Çiğ olan bir gecenin ardından gelen aşırı sabah güneşi, tomurcuklara zarar verebilmektedir. Bu gibi nedenlerden dolayı, bitkinin binaların kuzey cephelerine dikilmesi önerilmez.
Bitki yerinin değiştirilmesinden pek hoşlanmaz. Özellikle büyüme döneminde bitkinin yeri ve toprağı değiştirilmemelidir. Dikim esnasında çok fazla dikilmesi önerilmez. Dikim yapıldıktan sonra bolca sulanması önemlidir. Kökleri oldukça fazla gelişebilen bitkinin yan yana ekimlerinde yaklaşık 90 cm. kadar mesafe bulunması gerekmektedir. Bunun yanı sıra bitkinin köklerinin sürekli olarak nemli ve serin kalması sağlanmalıdır. İlkbahar mevsiminde bitki gübrelenebilir. Kış mevsiminde donlardan korunması da gerekmektedir
Bitki Türleri - Flora
-
Campanula troegerae - İspir çıngırağı
-
Tunceli -Dersim Munzur dağlarından Tulipa L.
-
Dağnanesi -Cyclotrichium origanifolium
-
Centaurea tchihatcheffii - Yanardöner
-
Dere Marulu - Lactuca bourgaei
-
Kısmetağacı - Clerodendrum bungei
-
Türk Zambağı
-
Bolboğum - Polygonatum verticillatum
-
Kirpikli ZAMBAK - Lilium ciliatum
-
Sarı Salep -
-
Geranium rotundifolium L
-
Sedum album - Çoban kavurgası (Çepni, Gemerek-Sivas)
-
Clematis orientalis - köpektutağı
-
Primula vulgaris - Çuha çiçeği
-
Kastamonu Karanfili - Dianthus kastembeluensis