Otsu Bitkiler Arası Yatay Gen Aktarımları İnceleniyor
Bilimciler, otların komşularından gen alarak, evrimsel kısa yollar bulabiliyor olduklarını keşfetti. Görsel Telif: CC0 Public Domain
Elde edilen bulgular, yabani otların kendilerini doğal bir biçimde genetik olarak modifiye ettiklerine, yani kendilerini “GDO” hâline getirerek, rekabet avantajı kazanabildiklerine işaret ediyor. Bunun nasıl gerçekleştiğini anlamak, GD ekinlerden gen kaçması riskini azaltmaları için araştırmacılara yardım edebilir. GD ekinlerden yerel yabani bitkilere gen kaçışları olduğunda, otkıran (herbisit) direncine sahip “süper otlar” ortaya çıkabiliyor.
Darwin’den bu yana, evrim kuramının büyük bölümü ortak kökene dayalıydı; doğal seçilim, ebeveynden yavruya geçen genler üzerine etkiyordu. Ancak Sheffield Üniversitesi Hayvan ve Bitki Bilimleri Bölümü araştırmacıları, otsu bitkilerin bu kuralları çiğnemekte olduğunu buldu. Yatay gen aktarımı, organizmaların evrimi es geçmelerine ve uzaktan akraba türlerden edinilen genleri kullanarak, bir anlamda sıra beklemeden kuyruğun önlerine kaynak yapmalarına olanak tanıyor.
“Otlar resmen gen çalıyor ve kestirme bir evrimsel yol kullanıyor. Evrimleşmesi genellikle milyonlarca yıl alan uyumlanmalar (adaptasyonlar) için zaman harcamadan, zorlu yaşam alanlarında sağ kalmak ve akrabalarına rekabet üstünlüğü sağlamak için yararlı olacak genetik bilgiyi komşularından emen bir sünger gibi davranıyorlar.” diyor Dr. Luke Dunning.
Araştırma kapsamında, ekonomik ve ekolojik açıdan dünyanın en önemli bitkilerinden olan çok sayıda otsu bitki türü incelendi; bunlar arasında en çok ekilen ekinlerden olan buğday, mısır, pirinç, arpa, süpürge darısı ve şeker kamışı da vardı. PNAS dergisinde yayımlanan ilgili makalede ekip, Alloteropsis semialata türü otun genomunun nasıl dizilendiği ve düzenlendiği de anlatıldı. Afrika, Asya ve Avustralya’da yetişen A.semialata otunun genomunu inceleyen bilimciler, bu genomu yaklaşık 150 başka otsu bitki (pirinç, mısır, arpa, bambu vb.) ile karşılaştırdı. Genleri oluşturan DNA dizilimlerinin benzerlikleri kıyaslanarak, A.semialata bitkisinde yatay aktarımla edinilmiş olan genler belirlendi.
Dunning ayrıca Asya, Afrika ve Avustralya’daki tropikal ve subtropikal bölgelerden de A.semialata örneklerinin toplandığını, bunlar incelenerek yatay aktarımların ne zaman ve nerede gerçekleştiklerinin de izinin sürülebileceğini ekliyor.
Sevkan Uzel
- Luke T. Dunning el al., "Lateral transfers of large DNA fragments spread functional genes among grasses," PNAS (2019). www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.1810031116
- How our plants have turned into thieves to survive https://phys.org/news/2019-02-thieves-survive.html
BilimFili.com: "Otsu Bitkiler Arası Yatay Gen Aktarımları İnceleniyor"
https://bilimfili.com/otsu-bitkiler-arasi-yatay-gen-aktarimlari-inceleniyor/
Genetik Haberleri
-
Allopatrik türleşme nedir ? Nasıl Gelişir ?
-
Maryland’teki “Kölelerin” Yaşayan 42.000 Akrabası Bulundu
-
Araştırmacılar kediler, yunuslar, kuşlar ve düzinelerce başka hayvanın genom haritasını çıkarıyor
-
Kolombiya'da nadir görülen bir kuş türünde "gynandromorphy" gözlemlendi
-
Kurumaya dayanıklı bitkiler için genom veritabanı yayınlandı
-
En son DNA barkodlama teknolojisiyle İsrail'in tatlı su balık türleri listesinin yeniden gözden geçirilmesi
-
İnsanların Daha Önce Bilinmeyen Bir Dokunma Duyusu Keşfedildi
-
Bilim İnsanları Tüm İnsan Genomunun Dizilimini Çıkardı. Ancak Henüz Bitmedi
-
İlk Defa Tazmanya Kaplanından RNA Elde Edildi
-
Neandertal DNA’nız, Sizi Acıya Karşı Daha Hassas Yapıyor Olabilir
-
Epigenetik ve Epigenetik Mekanizmalar
-
İlk taslaktan 20 yıl sonra insan Y kromozomu tamamen dizilendi.
-
Kim Bu Kimerizm? Tek Bedende İki Kişi
-
Gen terapi, genetik materyalin yeniden düzenlenmesi
-
mRNA Aşıları: Genetik İnovasyonunun Yeni Yüzü ve Sağlıkta Devrimi