Kuzeydoğu Akdeniz Fok (Monachus monachus) Populasyonu
Akdeniz ve Karadeniz’de yasayan tek fok türüdür ve sayıları çok azalmıştır. Akdeniz’de en fazla rağbet ettikleri ülke Türkiye’dir. Kariyi, pardon karayı severler. Dinlenmek ve uyumak için karaya çıkarlar, karada ağa-nişi yaparlar ve karada doğururlar. Arada sırada da ayıp olmasın diye denize girerler. Denizde olduklarında genellikle sarp ve ulaşılması zor mağara ve kayalıkların yöresini tercih ederler. Her çeşit balık ve ahtapot yerler. Ağlara zarar verdikleri ve ağlardaki balıkları lüple dikleri için balıkçılar tarafından pek sevilmezler. Uluslararası koruma altına alınmışlardır. Ülkemizde en çok görüldükleri yer Foça’dır. Yanisira Antalya, Muğla ve İçel sahillerinde de görülürler. Karadeniz’de son kayıt 1987 yılında Karadeniz Erenlisi’nden verilmiştir. Balıkçılar tarafından sürekli katledildiklerinden dolayı; bunu Yanisira yasam alanlarının turizme açılmasından ve çevre kirliliğinden ötürü soyları tükenme tehlikesi içindedir.
Akdeniz fokları 20. yüzyılın başına kadar tüm Akdeniz kıyıları ile doğu Atlantik kıyılarında Portekiz’den Batı Afrika sahillerindeki Senegal’e kadar 1000′lerle ifade edilen bir nüfusa sahip olarak serbestçe yaşamlarını sürdürüyordu. Ancak aşırı avlanma, yaşam alanları kaybı ve deniz ekosisteminin bozulması nedeniyle türün dünya dağılımı daraldı ve nüfusu hızla azaldı. Akdeniz foku bugün dünyada sadece Yunanistan, Türkiye, Fas, Moritanya ve Maderia Adaları’nda yaşamakta olup toplam nüfusu 450 ile 550 arasında tahmin edilmektedir. Moritanya sahillerindeki Akdeniz fokları gerçek bir fok kolonisi özelliği göstererek birlikte yaşamakta; popülasyonu ise insan baskısı nedeniyle birlikte bulunmak yerine çoğu zaman tek tek dolaşma ve yaşama şeklini seçmeye zorlanmışlardır.
Akdeniz foku dünyada birbirinden kopuk iki ana bölgede yaşamaktadır:
1. Atlantik Nüfusu (Moritanya kıyıları, Maderia Adaları ve Fas)
2. Akdeniz Nüfusu (Yunanistan, Türkiye ve Batı Akdeniz)
Türün en büyük popülasyonu Ege Denizi’ndedir. Dolayısı ile Akdeniz fokunun Akdeniz’de soyunu sürdürebilmesi ve ekosistemde varlığını koruyabilmesi esas olarak iki ülkenin elindedir: Türkiye ve Yunanistan. Bir dünya mirası olan Akdeniz fokunun korunmasında Türkiye önemli bir ülke konumundadır. Türkiye’de yapılan çeşitli bilimsel çalışmalarda bireysel tanımlama yolu ile 31-44 arasında Akdeniz foku bireyi tanımlanmış olup, kıyılarımızda 100’den az fok yaşadığı tahmin edilmektedir ki dünyadaki fok popülasyonunun 450-550 olduğu göz önünde bulundurulduğunda bu sayı önemli bir yer tutmaktadır.
Akdeniz foku dağılımı kıyı boyunca süreklilik yerine belirli bölgelerde yoğunlaşma özelliği göstermektedir.
Türkiye kıyılarında foklar;
1. Marmara’da; Marmara Adaları ve Mola Adaları ile Biga Yarımadası kuzey sahillerinde,
2. Ege’de; Gelibolu Yarımadası Ege kıyıları ile Behramkale arasında ve Yeni Foça ile Datça arasında,
3. Akdeniz’de; Datça ile Kemer arasında, Alanya ile Taşucu arasında ve Hatay Samandağ ile Suriye sınırı arasında kalan sahillerde var olma mücadelesi vermektedir.
Doğu Akdeniz Kıyıları Akdeniz Foku Populasyon Belirleme ve İzleme Projesi kapsamında daha önce Kıbrıs da dahil olmak üzere Antalya/Finike’den, Suriye sınırına kadar olan kıyımızdaki Akdeniz foku yaşam alanlarının daha önceden çıkartılan haritası doğrultusunda bütünsel ve eş zamanlı izlenmesi gerçekleştirilmiştir.
Akdeniz Foku, Kuzeydoğu Akdeniz’de dağılım gösteren kritik derecede tehlike altındaki türler listesinde baş sıralarda yer almaktadır. Akdeniz fokunun en önemli üreme ve dinlenme alanı olan korunaklı mağaralar, daha önce yapılmış olan kapsamlı kıyı taramaları sonucu keşfedilmiş, kullanım sıklıkları ve önemlerine göre sınıflandırılmışlardır. Bu proje türün korunması için türün Kuzeydoğu Akdeniz’de barınan populasyonları hakkında bilimsel veri toplanmasına yönelik arazi çalışmalarını ve toplanan verilerin analizini kapsamaktadır. Proje, Kaş – Kekova Özel Çevre Koruma Alanında yapılacak yeni bir arazi çalışmasını ve buna ilave olarak daha önce kuzeydoğu Akdeniz’deki farklı gözlemleri de kapsayacaktır.
Projenin laboratuvar çalışması toplanacak olan veriler üzerinde yapılacak olan foto – tanımlama analizlerini, istatistiksel populasyon büyüklüğü belirleme ve yaşamsallık analizlerini kapsamaktadır.
1) Kaş – Kekova Özel Çevre Koruma Alanı Yaşam alanları taraması: ODTÜ – Deniz Bilimleri Enstitüsü Lamas – 1 Teknesi ile araştırma bölgesinde uygun tarama yöntemi ile bölgedeki fokların yaşamına uygun kıyı mağaraları belirlenecektir. Yöntem temelde kıyının yüzülerek taranmasına dayanmaktadır.
2) Foto – kapanların yerleştirilmesi: Tüm kıyının tamamlanmasının ardından toplanan veriler değerlendirilecek ve mağaranın hakim rüzgarlara göre giriş açısı, tavan yüksekliği, korunaklı oluşu gibi kriterler dikkate alınarak seçilen uygun mağaralara foto-kapanlar yerleştirilecektir.
3) Bölgedeki diğer önemli fok mağaralarına foto – kapan yerleştirilmesi: Çalışma alanına gidiş ve dönüş sırasında Antalya, Mersin ve Hatay’daki mağaralara foto – kapanlar yerleştirilecektir.
4) Kurulan kapanlardaki verilerin alınması: Fotokapanlar ile alınan görüntüler makinaların hafızasında biriktirilmektedir. Bu verilerin cihazların pil ömrü dikkate alınarak dönem dönem kontrol edilmesi verilerin alınması, pillerinin değiştirilmesi ve yeniden değiştirilmesi gerekmektedir. Görüntülerin periyodik olarak toplanması markalama – geri yakalama yönteminin temelini oluşturacaktır.
5) Kurulan cihazların geri toplanması: Çalışma tamamlandıktan sonra havalar sertleşmeden önce Aralık ayı sonuna doğru cihazlar geri toplanacaktır.
BİYOLOJİ ÖDEV YARDIM
-
Mercanlar ve Mercan resifleri hakkında bilgi
-
Kulak Nedir? Kulağın Yapısı ve Görevleri Nelerdir?
-
Göz nedir ? Gözün görevleri nelerdir ? Canlılarda göz ve görme organı
-
Boğaz nedir ? Boğazın kısımları nelerdir ?
-
Omurga, columna vertebralis nedir ? Görevleri nelerdir ?
-
Doğal gübreler nelerdir
-
Kimyasal (yapay) gübreler nelerdir
-
Kortizol Nedir
-
Semantik Nedir ?
-
Karasal Ve Sucul Biyomların Özellikleri Nelerdir ?
-
Kaç çeşit biyom vardır
-
Bitki Ve Hayvanların Yeryüzündeki Dağılımını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
-
Bitkisel dokular hakkında bilgi
-
Ekosistemde besin zinciri ve besin ağının önemi nedir ?
-
Genetik Algoritmalar