Işık Kirliliği
Bir zamanlar ışıltılı şehirler, dünyanın en güzel şehirleri olarak kabul edilmişti. Ama artık, bu düşünce geçerli değil. Küresel ısınma ve enerji israfıyla mücadele öncelik kazandı. Çünkü ışık kirliliği ve yüklü faturalar ortaya çıktı. Bu kirlilik, ekosisteme ve insan sağlığına ne kadar olumsuz etki bırakacağı, henüz bilinmemektedir.
Sürekli ışıklar yandığı için, gece karanlığı yaşanmamaktadır. Gece ,hayvanların , bitkilerin ve insanların biyolojik saati açısından çok önemlidir. Işık kirliliği, biyoçeşitliliği tehdit ediyor. Yapay ışık tüm canlıların düzenini bozuyor.
Sineklerin çoğu, yapay ışıktan dolayı ölmüştür.Sineklerin yok olmasıyla, besin zincirinin dengesi bozulmuştur ve ekosistemde bir takım değişiklilere neden olmuştur. Göçmen kuşlar, yıldızlar sayesinde yönlerini bularak göç ederler. Kuşlar için ışık kirliliği yeni bir tehlikedir: Kuşlar sadece insanlar için değil, dünyadaki tüm canlı yaşam için çok gereklidir. Her yıl milyarlarca haşereyi, sineği tüketirler, milyarlarca bitki tohumunu yayarlar. Özellikle küçük sineklerle beslenen göçmen kuşlar gece seyahat ederler. Kimi türler milyonlarca kilometre yol kat ederler. Kısmen takım yıldızlardan yön bulurlarken gökdelenler, deniz fenerleri gibi yüksek yapılardan yayılan ışıklar onlar için çekici olur. Bunun sonucu, kuşlar ya yorulup düşünceye kadar ışık etrafında fır dönerler ya da doğrudan binaya çarparlar. Bu şekilde bir gecede binlerce kuşun öldüğü bilinmektedir.
Kimi deniz hayvanlarının yuvalama alışkanlıkları, ışık kirliliği ya da yapay aydınlatma yüzünden tehlikededir. Deniz kaplumbağalarının binlerce yumurtasından çıkan yavrulardan yalnızca birkaçı denize ulaşabilmektedir. Denize ulaşmak için deniz ile kara arasındaki aydınlık farkını kullanan kaplumbağalar yapay ışıklandırmalarla karaya yönelince hayatlarından olmaktadırlar. Avustralya' da yapılan bir araştırmaya göre mercanlar, üzerlerine düşen aşırı ışık yüzünden kendilerine renklerini veren mikroskobik bitkileri reddetmekte, beyazlaşmakta ve strese girmektedirler.
Bitkilerin, işlevlerini yerine getirebilmesi ve gelişimini tamamlayabilmesi için geceye ihtiyaçları vardır. Yapay ışığa aşırı maruz kalan bitkilerin filizlenmesi, çiçek açması, meyve vermesi ve yaprakların büyümesinde olumsuz yan etkileri olabilir.
Işık kirliliği insanların hormonal dengesini bozar ve sinirli olmasına neden olur. Ayrıca kanser hastalıkların oranındaki artışa, bu kirlilik neden olmuş olabilir.
Yapay ışıktan dolayı, epifiz bezi(beyinde bulunan bir bez)yeteri kadar melatonin hormonu(uyku hormonu) salgılayamaz. Epifiz bezi, gece hormon üretir. Melatonin, kanser hastalığını önler, yaşlanmayı geciktirir, tümörlerin büyümesini engeller.
Işığın üretim maliyeti yüksektir. Kamaşma, dikine ve aşırı ışık boşa giden enerji demektir. Uluslararası Karanlık Gökyüzü Birliği' nin yaptığı bir araştırmaya göre, bu şekildeki dış aydınlatmalarda ışığın %30 kadarı boşa gitmektedir. Bu yanlış uygulamaların maliyetinin ABD de yılda 2 milyar dolar olduğu hesaplanmıştır. İngiltere de ise yanlış ışıklandırma yılda 53 milyon sterlin tutarında enerji kaybına neden olmaktadır. Türkiye de bu yönde bir araştırma yapılmamış olsa da ilk değerlendirmeler en az %30 enerji kaybı olduğu yönündedir. Işık kirliliğine karşı önlem almak yaklaşık bir elektrik santralı kurmak anlamına gelmektedir.
Kaynak: www.verdura.fr
Çeviri: Dilek ÖĞÜTCÜ
Eğitim ve Etkinlikler Sorumlusu/Education and Event Area Representative
Faruk Yalçın Hayvanat Bahçesi ve Botanik Parkı A.Ş. (Faruk Yalçın Zoo)
Ekoloji Haberleri
-
Artan sıcaklıklar Arnavutluk'taki göçmen kuş yaşam alanlarını olumsuz etkiliyor
-
Araştırmacılar yeşil algler ve bakterilerin birlikte iklimin korunmasına katkıda bulunduğunu ortaya koyuyor.
-
Araştırmacılar mısırın topraktaki arsenik toksisitesini azalttığını keşfetti
-
Hindistan kaplanları iklim ve insan baskısı arttıkça yükseklere tırmanıyor
-
2100 yılı için sığ kıyı ekosistemlerinin kaderini tahmin etmek
-
Ülkeler mercanlara yardım için 12 milyar dolar toplama sözü verdi
-
Dünyadaki biyolojik çeşitliliğin üçte ikisi toprakta yaşıyor
-
Derin denizlerin eşsiz güzellikleri "Mercan Resifleri"
-
Canlıların korunma statüleri,
-
Çevreye Etkin Bir Yaklaşım: Kişisel Karbon Ayak İzi Hesaplama ve Azaltma Stratejileri
-
Deterjanların Çevre Üzerindeki Etkileri ve Sürdürülebilir Yaklaşımlar
-
İnsan Türlerinin Melezleşmesi, İklimle Yakından İlişkiliydi
-
Yağmur yağacağını koklayabiliyor musun?
-
İklim değişikliği çocuk sağlığını riske atıyor
-
Kaplumbağa Fosili, 150 Milyon Yıl Önceki Habitatı Aydınlatıyor