Iris danfordiae - SARI NAVRUZ
Fotoğraf: Prof. Dr. Ahmet KARATAŞ
Endemik "SARI NAVRUZ (Iris danfordiae)" NİĞDE: Ulukışla, Bolkar Dağları; 26.03.2016
Haftasonu yüklediğim çiçeğin bir de üstten görünüşünü ekliyorum. Bu güzel navruz, doğal olarak sadece Türkiye'ye özgü, yani endemik. Türkiye memelileri üzerine birkaç çalışma yapmış İngiliz ornitolog, ressam ve bitki toplayıcısı (aslında kaçakçısı) Charles George DANFORD'un topladığı örneklerin bazısı karısı tarafından botanikçilere verilince, yeni bazı türlere bayanın adı verilmiş. I. danfordiae veya diğer bir endemik türümüz Crocus danfordiae gibi. Yine Danford'un örneklerinden bazısı (Lacerta danfordi gibi) kendi adına verilmiştir. Daha sonra Avrupa'nın çeşitli yerlerinde yetiştirilip paraya çevrilmiş bir bitki. Yalnız ekildiği yerde çiçek açması yıllar sürebiliyormuş. Oysa anavatanı olan Türkiye'nin dağlarında (Niğde-Amasya-Sivas-Erzuru m arasında, 1000-2000 m arası yükseltilerde) Ocak ayından itibaren bahar başına kadar çiçekli görülebiliyor. Yaprakları 45 cm'e kadar uzasa da çiçek boyu ancak 10-15 cm. İşte bu yüzden ingilizce adı (Dwarf Iris), "Cüce Navruz" anlamında.
Haftasonu yüklediğim çiçeğin bir de üstten görünüşünü ekliyorum. Bu güzel navruz, doğal olarak sadece Türkiye'ye özgü, yani endemik. Türkiye memelileri üzerine birkaç çalışma yapmış İngiliz ornitolog, ressam ve bitki toplayıcısı (aslında kaçakçısı) Charles George DANFORD'un topladığı örneklerin bazısı karısı tarafından botanikçilere verilince, yeni bazı türlere bayanın adı verilmiş. I. danfordiae veya diğer bir endemik türümüz Crocus danfordiae gibi. Yine Danford'un örneklerinden bazısı (Lacerta danfordi gibi) kendi adına verilmiştir. Daha sonra Avrupa'nın çeşitli yerlerinde yetiştirilip paraya çevrilmiş bir bitki. Yalnız ekildiği yerde çiçek açması yıllar sürebiliyormuş. Oysa anavatanı olan Türkiye'nin dağlarında (Niğde-Amasya-Sivas-Erzuru
Dağ çayırlarında, seyrek çalılıklarda ve kırlarda yetişir. Soğanlı, kısa boylu (6-7 cm) bir bitkidir. Yaprakları, dört köşeli (boyuna kaburgalı) ve incedir.
Çiçekleri sarı renklidir. Dik taç yaprakları ince, kıl biçimindedir. Taçyaprakları sakalsızdır. Meyveleri diktir. Anadolu Çaprazı (Adana-Erzurum arası)’nı oluşturan dağlarda yayılır. Ülkemize özgü endemik bir türdür.
Çiçekleri sarı renklidir. Dik taç yaprakları ince, kıl biçimindedir. Taçyaprakları sakalsızdır. Meyveleri diktir. Anadolu Çaprazı (Adana-Erzurum arası)’nı oluşturan dağlarda yayılır. Ülkemize özgü endemik bir türdür.
Bitki Türleri - Flora
-
Campanula troegerae - İspir çıngırağı
-
Tunceli -Dersim Munzur dağlarından Tulipa L.
-
Dağnanesi -Cyclotrichium origanifolium
-
Centaurea tchihatcheffii - Yanardöner
-
Dere Marulu - Lactuca bourgaei
-
Kısmetağacı - Clerodendrum bungei
-
Türk Zambağı
-
Bolboğum - Polygonatum verticillatum
-
Kirpikli ZAMBAK - Lilium ciliatum
-
Sarı Salep -
-
Geranium rotundifolium L
-
Sedum album - Çoban kavurgası (Çepni, Gemerek-Sivas)
-
Clematis orientalis - köpektutağı
-
Primula vulgaris - Çuha çiçeği
-
Kastamonu Karanfili - Dianthus kastembeluensis