I. Ulusal Leylek Envanteri Tamamlandı
Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Ege Üniversitesi İşbirliği ile Türkiye I. Ulusal Leylek (Ciconia ciconia) Envanteri Orman ve Su İşleri Bakanlığı - Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Ege Üniversitesi Rektörlüğü arasında 01.04.2013 tarihinde imzalanan “Türkiye’de Üreyen Leylek (Ciconia ciconia) Populasyonunun Tespiti ve Elektrik Direkleri Üzerine Yuva Platformu Yerleştirme Çalışmaları Protokolü” işbirliği kapsamında yapıldı.
Projenin Amacı
Bu protokol kapsamında yapılacak çalışmalar ile leyleklerin ülke genelinde kuluçkaya yattıkları bölgelerin saptanması, kuluçkaya yatan çift sayısının belirlenmesi ve elektrik direkleri üzerinde yer alan leylek yuvalarının yapay yuva platformları ile değiştirilmesi amaçlanıyor. Yuva platformlarının yerleştirilmesiyle birlikte yavruların yuvada yanarak ölmeleri ve uçmaya yeni başlayan leylek yavrularının elektrik tellerine çarparak ölmelerinin önüne geçilecek.
Envanter Yöntemi:
Leylek envanteri için 2012 yılında Ege Üniversitesi uzmanları tarafından hazırlanan bir veri formu Bakanlık Bölge Müdürlüklerine dağıtılmış ve envanter genel olarak Orman ve Su İşleri Bakanlığı Bakanlık Bölge Müdürlüklerine bağlı İl Şube Müdürlükleri, Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi uygulama ve Araştırma Merkezi, Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü uzmanları tarafından yapıldı. Bazı bölgelerimizde mülki idari amirlerden de destek alınarak envanter çalışmaları yürütüldü. Ayrıca sayımlara az sayıda bölgede çeşitli sivil toplum örgütleri, avcı dernekleri ve kuş gözlemcileri de destek sağladı.
Veriler; İl, İlçe, Belde / Köy bazında toplanıp, yerleşim yerindeki toplam leylek yuva sayısı, aktif olarak kullanılan leylek yuva sayısı ve leylek yuvasının yuva tipi belirlenerek kaydedildi. Verilerin doğru toplanabilmesi için sayıma katılanlara sayım öncesi örnek bir veri giriş formu verilerek bilgilendirme yapıldı. Toplanan veriler ayrıca il bazında envanter sorumlusu personel ile birebir bağlantıya geçilerek kontrol edildi ve Ege Üniversitesi uzmanları tarafından Coğrafi Bilgi Sistemleri kullanılarak oluşturulan Geodatabase (konumsal bir veri tabanı) altında birleştirilip analiz edildi.
Envanter Genel Sonuçları:
2011 yılında başlayan ve 2013 yılında tamamlanan envanter sonuçlarına göre ülkemizde toplam 9881 leylek yuvası bulunduğu ve bu yuvalardan 8683’ünün ise araştırma döneminde leylekler tarafından aktif olarak kullanıldığı tespit edildi. Envanter sonuçları ülkemizde 81 ilin 78’inde leyleklerin ürediğini ortaya koydu. En çok leylek üreyen 3 il sırasıyla Samsun, Kütahya ve Edirne olup, Artvin, Rize ve Trabzon’da ise hiç leylek yuvası bulunmadığı tespit edildi. Ayrıca ülkemizde en az 2481 farklı yerleşim yerinde leyleğin ürediği tespit edildi.
Ege Üniversitesi uzmanları; leyleklerin yuva yapmak için en çok tercih ettikleri ilk üç yuva yerinin sırasıyla elektrik direği, ağaç ve telefon direği üstleri olduğunu belirlemiş ve toplam 6091 leyleğin bu üç yuva tipinde ürediğini tespit etti. Ayrıca yapılan analizler sonucunda ülkemizde üreyen leyleklerin yaklaşık % 45’inin elektrik direği ya da yüksek gerilim hattı direği üzerinde ürediğini ortaya konuldu.
Dünyada Leylek Çalışmaları ve Bu çalışmanın Önemi
Avrupa’da ülke ya da bölgesel ölçekte leylek sayımları uzun yıllar öncesine dayanmaktadır. Özellikle Polonya, Almanya ve İspanya’da leylek sayımları konusunda uzun yıllardır önemli çalışmalar yürütülmektedir. Bu ülkelerin gerek yüzölçümlerinin Türkiye’ye kıyasla küçük olması gerekse sayıca daha çok yetişmiş personel bulundurması leylek sayımlarını kolaylaştırmaktadır. Ülkemizde, günümüze dek birincisi Dr. Max Kasparek tarafından, ikincisi ise Kuş Araştırmaları Derneği ve Doğa Derneği tarafından dar kapsamlı ve yerel ölçekte olmak üzere iki kez sayım yapılmıştır. Bu nedenle ülkemizde üreyen toplam leylek çift sayısı bugüne dek belirsiz kalmış ve 15 bin ile 35 bin çift arası gibi çok geniş sayı ile ifade edilmiştir. Ancak Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Ege Üniversitesi bu eksikliği gidermek için önemli bir işbirliği yapmış ve Türkiye I. Ulusal Leylek Envanterini başarı ile tamamlamıştır.
I. Ulusal Leylek Envanterinin başarılı ve bütüncül olması nedeniyle ülkemizde üreyen leyleklerin hangi bölgelerde yoğunlaştıkları ve hangi sulak alanlarla ilişkili oldukları artık daha iyi bilinmektedir. Ülkemizde üreyen leyleklerin korunması için; Orman ve Su İşleri Bakanlığı ve Ege Üniversitesi işbirliği bu konuda atılmış önemli bir adım olup elde edilen veriler ile leyleklerin korunması için önceliklendirme ve planlama çalışmaları yapılarak yeni projelerin üretilmesi hedeflenmektedir. Bu çalışmanın devamı olarak Ege Üniversitesi uzmanları tarafından ülkemizde üreyen leyleklerin yuva yeri seçimi çeşitli coğrafik, çevresel ve iklimsel parametrelere bağlı olarak modellenecektir.
Leylek Yuva Restorasyonu Yuva Platformu Yerleştirme Çalışmaları Bitmedi
Bu kapsamda 2013 yılı içerisinde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü desteği ile Ege Üniversitesi uzmanları “Leylek Yuvası değişimi ile yapay yuva platformu yapımı ve tekniği” hakkında teorik ve uygulamalı bir eğitim verecektir. Bu eğitime Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü yetkilileri, Bakanlık Bölge Müdürlüklerine bağlı İl Şube Müdürlüğü personelleri, Ege Üniversitesi uzmanları ve çalışma bölgesinden sorumlu elektrik kurumu temsilcileri katılacaktır.
http://www.milliparklar.gov.tr
Zooloji Haberleri
-
Komodo Dişleri, Theropod Dinozorların Dişleriyle Çok Benziyor
-
Biyologlar yeni kaplan böceği türünü ortaya çıkarıyor: Eunota houstoniana
-
Bilim insanları yeni bir geko türünü ortaya çıkardı
-
CT taramalarında ortaya çıkan tuhaf yılan benzeri solucanların sırları
-
Dev kaplumbağalar yok edildikten 600 yıl sonra Madagaskar'a geri döndü
-
Hindistan kaplanları iklim ve insan baskısı arttıkça yükseklere tırmanıyor
-
Kitlesel Yok Oluşlardan Kurtulan Memeliler, ‘Genel Yiyici’ Değildi
-
Avrupa’da Bilinen Son Timsah 4,5 Milyon Yıl Önce Yaşamıştı
-
Ağaç kesimi ve iklim değişikliği dağ kuşlarını tehdit ediyor
-
Biyologlar, istilacı, etobur kurbağaların artık Georgia'da ürediğini söylüyor
-
Myanmar'da yeni bir çukur engereği türü keşfedildi.
-
Çin'de yeni bir iguana türü keşfedildi
-
Dev Dinozor Leşleri, Yırtıcılar İçin Önemli Bir Besin Kaynağıydı
-
Yarasalar 50 Milyon Yıl Önce de Ekolokasyon Kullanıyordu
-
Anadolu parsı aylar sonra yeniden görüntülendi