Gut hastalığı nedir?
Ürik asidin kandaki seviyesinin artması ve vücutta çeşitli dokulara ürat kristallerinin oturması ile kendini gösteren bir metabolizma hastalığı.
Halk arasında nikris hastalığı veya damla hastalığı olarak da bilinen gut, gıdalarla alınan nükleo protein maddelerinin vücutta parçalanamamasından husule gelir. Sağlam kişide ürik asit dokularda ve en çok da karaciğerde parçalanarak etkisizleştirilir. Bu işlemin olmaması veya eksik olması, kanda ürik asit seviyesini artırır ve gut hastalığının belirtileri ortaya çıkar.
Kandaki ürik asit seviyesinin yüksek olmasını hazırlayan bazı sebepler, kimi kişilerde hastalığın daha sıklıkla görülmesinde rol oynar. Şişman şahıslarda, soyunda gut hastalığı bulunanlarda, protein ve yağca zengin gıda ile beslenenlerde, alkoliklerde ve şehirde yaşayanlarda, kandaki ürik asit seviyeleri diğer şahıslardan daha yüksektir. Bu yüksekliğin mekanizması ise, genellikle meçhuldür ve bu durum erkeklerde daha sık görülmektedir.
Ürik asit seviyesini arttırdığı bilinen bazı durumlar ise şunlardır: Kan kanserleri, Akdeniz anemisi (kansızlığı), bazı kan hastalıkları, ağır zatürrenin yol açtığı solunum yetersizliği, bazı idrar söktürücü ilaçlar, aspirin, alkol alımı, yorgunluk halleri, hızlı kilo kaybettiren durumlar.
Guta bağlı eklem şişmelerinde en kesin teşhis, eklem sıvısında ürat veya "kalsiyum piro fosfat dihidrat" kristallerinin görülmesiyle konulur. Kanda ürik asit seviyesi yüksekliği, kolşisin tedavisinden faydalanma ve gutlu hastalarda tipik olarak görülen tofüslerden (kulak kepçesinde, ellerde, ayaklarda, dirseklerde, dizde) alınan biyopside teşhisi teyit etmekte kıymetlidir.
Tofüsler, içi ürat kristalleriyle dolu olan lokalize ve cilt sathına taşan kabarıklardır. Kandaki ürik asit, böbrekler aracılığıyla idrarla belli miktarda atılmaktadır. böbrek yetmezliği durumlarında ürik asit atılımı azalacağı için, bir gut krizi ortaya çıkabilir. Gut hastalığına tutulan her dört kişiden birinde, böbreklerde ürat taşları hasıl olur. Tarihten gelen ve günümüzde kendini sıklıkla gösteren Gut hastalığı, IV. Murat, II. Mehmed, II. Bayezid gibi birçok padişahın ölümüne neden olmuştur.
Romatizma hastalığının bir türü olarak bilinmektedir. Kralların hastalığı olarak da adlandırılan ve romatizma türünün en şiddetlisi ve önemli olan türlerinden biridir. Ürik asit artışı ile ortaya çıkarak ağrıya ve eklemelerde iltihaba yol açmaktadır. Kişinin sosyal ve iş yaşamını olumsuz etkileyen bu vaka, kadınlara oranla erkekleri daha fazla görülmektedir. Metabolik hastalık kategorisinde yer alan ve kandaki ürik asit seviyesi ile belirlenen hastalık, bazı kişilerde belirtilerini göstermeyebilir.
Aşırı kilo, tansiyon ve şeker hastalığı gibi birçok hastalık bu vakanın oluşmasına zemin oluşturmaktadır. Genetik olduğu da yapılan son araştırmalar neticesinde ortaya çıkmıştır. Kişi kalıtımsal olarak bu hastalığın belirtileri taşıyabilmektedir. Hastalıkların yanı sıra düzensiz yaşam, alkol, sigara gibi kötü alışkanlıklar, Gut hastalığının oluşmasında etkili olmaktadır.
Hastalığın belirtileri
Gut hastalığının en belirgin belirtisi, aşırı ağrıdır. Eklemlerde iltihap oluştuğundan, bu bölgeler şiddetli ağrılara sebebiyet verir. Bu ağrılar yaşamı olumsuz etkiler ve kimi zaman uykudan bile uyandırabilmektedir. Ayak başparmağında kendini daha fazla gösteren bu vaka, kızarıklık ve şişme gibi reaksiyonlara yol açmaktadır. Kişi yürümekte zorluk çeker ve ayak yapısında oluşan değişiklik ile karşılaşır.
Eklemlerde oluşan bu romatizma türü, hareket özgürlüğünü de kısıtlar ve eklemlerde farklı sorunlara da neden olur. Eklemlerin işlevini yerine getirememesini sağlar. Başparmağın yanı sıra diz, bilek, dirsek, el gibi birçok uzuvda da reaksiyon gösterebilmektedir. Hastalığın belirtileri genelde ağrı atakları ile kendini gösterir. Oluşan bölgede yanma ağrı ve şişkinlik hissedilir. Ağrı, şişlik ve kızarıklık, 10 gün boyunca etkisini devam ettirebilir. Sonra bu atak sonlanıp, tekrar oluşabilmektedir.
Kişiye göre değişen bu reaksiyonlar bazı kişilerde tek atak halinde görülebilmektedir. Bu hastalığın en belirgin belirtisinden bir tanesi de gece saatlerinde ortaya çıkmış olmasıdır. Cilt, erguvani ya da parlak kırmızı gibi tonlara dönüşür. Oluşan bölgede ağrı nedeniyle çok şiddetli hassasiyet meydana gelebilir. Dokunurken bile aşırı derecede acı hissedilebilinir. Bazı hastalarda titreme, halsizlik, zonklama gibi olumsuzluklar da görülebilir.
Hastalığın tedavisi
Gut hastalığı böbrek rahatsızlığına neden olabilmektedir. Ve hasta kısa zamanda böbrek yetmezliği riski ile karşılaşarak hayat fonksiyonlarını yitirebilir. Bu vaka, tedavi edilmediği takdirde birçok hastalığa davetiye çıkartabilir ve kişinin yasam seviyesini aza indirebilir. Hastalığın en etkin ve doğal tedavisi, günde 3 litre miktarında su tüketimidir. Tedavi aşamasında ilk önce kişinin ürik asit miktarı normal seviyelere getirilmektedir.
Uzmanlar, hastalığın evresine göre tedavi yöntemi uygulamaktadırlar. İlerlemiş yani sık sık atak geçiren bir hastanın tedavi süresi oldukça uzun bir dönemi kapsamaktadır. Tedavi aşamasında hastaya mutlaka diyet programı hazırlanır ve vücudunda bulunan yağlardan arınması sağlanır. Hastalığın şiddetine göre ilaçlar tavsiye edilmektedir. Ve doktor tavsiyesi almadan hiçbir ilaç hastalık dönemlerinde kullanılmamalıdır. En az zararı olan ilaçlar bile kişiyi olumsuz etkileyebilir.
HASTALIKLAR
-
Cushing sendromu
-
Glossopalatine ankylosis Sendromu
-
Rett Sendromu
-
Bardet-Biedl Sendromu
-
Koolen-de Vries sendromu
-
Delesyon Sendromu - del(16p11.2)
-
Phelan-McDermid Sendromu - del(22q13.3)
-
Kleefstra sendromu del(9q34)
-
Subtelomerik mikrodelesyon sendromları
-
Langer-Giedion Sendromu - Trikorinofalangeal sendrom
-
WAGR sendromu
-
Angelman sendromu - del(15q11)
-
Prader Willi sendromu - del(15q11q13)
-
Lowe sendromu
-
Greig sefalopolisindaktili Sendromu