Görme Olayı ve Deneyleri
Göz hem ışık reseptörü, hem de uzaklık reseptörüdür. Değişik hayvan grupları değişik dalga boylarındaki ışığa karşı duyarlılık gösterir. Örneğin insanda infrakırmızı ışık enerjisinin düşük olması nedeniyle uyarı gerçekleşmezken, yılanlar infrakırmızı ışığa duyarlı reseptör taşırlar. Göz algıladığı objeyi kornea (mercek) aracılığı ile ters (başaşağı) olarak retina üzerine ulaştırır. Ayrıca göze gelen ışık şiddeti pupillanın genişleyip daralması, skleranın saydam olmaması ve koroid, retina, iris pigmentlerinin absorbe edici özellikleriyle ayarlanır.
Görme fonksiyonu için retinanın uyarılması birinci koşuldur. Retina üç ganglion tabakasından ve bunların uzantısından oluşan karmaşık bir yapıdır. Işığa duyarlı kısım retinanın en gerisindedir. Bu fotoreseptörler retinanın koroid tabakasına değen dış katında sıralanmışlardır ve koni ya da çubuk şeklindeki hücrelerdir. Göze gelip merceklerde kırılan ışınlar retinayı oluşturan histolojik yapılarda hiç bir etki yapmadan geçer ve retinanın en sonundaki bu hücrelere ulaşır. Fizyolojik olay bu yapılarda meydana gelir. Işığın retinaya değmesiyle burada fiziksel, kimyasal ve morfolojik değişiklikler meydana gelir. Işık etkisiyle retinada elektrik potansiyeli değişir ve aksiyon akımı meydana gelir. Omurgalılarda göz sürekli bir potansiyel farkı gösterir. Bu, potansiyel ışık etkisinden sonra aksiyon akımına çevrilir. Görme olayındaki kimyasal değişiklik ise biraz daha karmaşıktır. Çomak şeklindeki duyu alıcılarının pigment tabakaya doğru uzanan kısımlarında kimyasal yönden bir proteid olan rodopsin bulunur. Rodopsin kırmızı renktedir. Bunun prostetik grubu A vitaminin bir aldehidi olan retinendir ki bu da bir karotenoid’tir. Rodopsin, ışığın etkisiyle protein ve A vitaminine parçalanır, bu durumda kırmızı rengini kaybeder. Serbest kalan A vitamini retinen’e değişir. Böylece rodopsin, retinen ve proteine parçalanmış olur. Bu kimyasal değişiklik görme sinirinin uçlarını uyartır. Bu uyartı da beyine ışık alma duyusu olarak gönderilerek görme olayını başlatır. Görme olayındaki morfolojik değişiklikler ise, ışığın retinaya düşmesiyle alıcı hücrelerdeki şekil değişiklikleri şeklinde gözlenmektedir. Kurbağa ve bazı balıklarda yapılan araştırmalar sonucunda, koni şeklindeki alıcıların aydınlıkta retinanın lifli kısmına, çomak şeklindeki hücrelerin ise pigment katına doğru çekilip büzüldüklerini göstermiştir. Karanlıkta ise bu hareket tersine olmaktadır.
Deney 1 Kör Nokta
1. Kör nokta tayini için şekildeki gibi x noktasına tek gözle bakılır.
2. Kalen yada bir işaretin kaybolma noktası belirlenir
3- Kör nokta her iki göz içinde bulunur.
Deney 1 Uzağa yakına uyum
1. Uzak ve yakını uyum için kol mesafesindeki paramağa odaklanır
2. Daha sonra laboratuarın en uzak noktasına odaklanır
Uzağa ya da yakına bakılırken çift görme gözlenir.
Deney 3 en yakın mesafenin içinde görüntü
1. parmaklarımızı gözümüze şekildeki gibi yaklaştırırsak
2. bir noktda şeklin birleştiğini gözlenlriz
Deney 3 Saccadik maskeleme
1. Renkli bir kalemi beyaz bir kâğıdın üzerine koyun
2. Çok dikkatli bir şekilde 2 dakika boyunca bakın
3. Kalemi kaldırın
4. Görüntün zıt renkli olarak hayalinin kaldığını gözleyin
Deney 4 İllüzyon
1. Ames evine bakın.
2. Data showda gözlenen illüzyonların sebeplerini not alın
3- Şekli inceleyin ilizyonun nedeni nedir.
Deney 5 Göz damarlarının gözlenmesi
1. Gözünüze şekildeki gibi ışık tutun
2. Işık tutma sırasında gözleriniz kapalı olmalı
3. Işığı tutuğunuz aksi istikamete bakın
4. Işığı aşağı yukarı hareket ettirin
5. Ne görüyorsunuz?
Deney 6 Görme alanı PERİMETRE
Görme alanı belli bir anda bir göz tarafından görülen görüş alanıdır. Nazal tarafta görülen alan nazal görme alanı, lateral tarafta görülen alan ise temporal görme alanı olarak isimlendirilir.
Perimetre retinanın belli bölgelerindeki körlüğü belirlemek için yapılır.
1. Perimetreye yerleşen denek bir gözünü kapar.
2. Görme alanındaki beyaz noktanın kaybolduğu açı belirlenir
3. Yatayda, 45 derece ve dikeyde her göz için beyaz noktanın görülmediği noktalar perimetre kağıdına işlenir.
4. Kağıtta oluşan noktalar birleştirilir.
Genel Biyoloji
-
Protista Alemi ve Genel Özellikleri
-
Hücrelerdeki farklı ve benzer yapılar
-
Ses Nedir ? Ses Nasıl Oluşur?
-
Kültürü Yapılan Fitoplankton Türleri Nelerdir?
-
Apoptoz: Programlı Hücre Ölümü Nedir?
-
Ribozom ve Protein Sentezi
-
Mikrotübüller ve İplikçikler
-
Hücre Zarları
-
Lipid Çift-Katmanın Keşfi
-
Biyoreaktör
-
Telomerler ve İnsan Telomerinin Kristalik Yapısı
-
Hücre Biyolojisinin Tarihsel Gelişimi
-
Hücre biyolojisi nedir ?
-
Biyolojik Çeşitlilik Nedir ?
-
Sinir Sistemi Yapısında Bulunan Hücre Tipleri ve Özellikleri Nelerdir?