Gezici Genlerin Protein Ürettikleri Keşfedildi
Bilim insanları yakın geçmişte insan, şempanze ve diğer primatlardaki genetik çeşitliliğin kaynağını keşfetmeyi başardılar.
Buna göre, çeşitlilik genetik kodun içerisinde gezici olarak bilinen ‘sıçrayan genler‘in keşfedilen yeni bir üyesinden kaynaklanıyor.
ORF0 elementlerinin çokluğu, insan genomunda bu dizilerin geçmişte ve şimdiki süreçte evrimsel çeşitliliğin oluşmasında kendine özgü proteinlerin oluşma mekanizmalarında önemli roller oynamaktadır. Bu hareketli protein fabrikalarının keşfi, kanser ve mental hastalıklara da sebep olan genetik mutasyonların kökenlerini anlamamızı sağlayabilir.
‘Sıçrayan genler’in evrimsel önemi Stanford’dan Rusty Gage ve ekibinin son çalışması ile ortaya koyulmuştu. Ekip geliştirdiği yeni kök hücre teknolojisi ile gen ekspresyonunun nasıl insan ve şempanze arasındaki yüz şekli ve yapısı farklılıklarını oluşturduğunu incelemişti. Bulgular insan ve diğer primatlar arasındaki evrimsel çeşitliliğin ortaya çıkmasında bu genlerin etkisini açığa çıkarmıştı.
Gage ve ekibi daha önceki çalışmalarında sıçrayan genlerin bir sınıfı olan LINE-1 elementlerine odaklanmıştı. Bu grup, insan genomunun yüzde 17’sini oluşturur ve hem kendileri hem de diğer sıçrayan genler için ,tüm gerekli genetik düzeneği bünyesinde barındırıyor.
Yine daha önce LINE-1 elementlerinin yalnızca iki dizi ile protein kodladıkları düşünülüyordu ve bu proteinlerin farklı hücrelerde ve organlarda çok geniş çaplı görevlere ve öneme sahip olduğu biliniyordu. Bu sekanslar açık okuma kesitleri (open reading frames*) olarak biliniyorlar ve bahsi geçen iki dizi ORF1 ve ORF2’nin ürettiği proteinlerin LINE-1 elementlerinin genom içinde gezmesini sağladığı düşünülüyordu.
Yeni çalışmalarında Gage ve arkadaşları ORF1’in hemen ardısıra bulunan ORF0 dizisinin keşfini gerçekleştirdi. ORF0’ın insanda farklı 3,500 lokasyonda ve şempanzelerde 3,000 lokasyonda bulunduğu keşfedildi.
LINE-1 elementlerinin yapısal durumlarına göre, farklı DNA bölgelerine ‘sıçradıkları’ zaman ORF0 sekansları bir genin içerisine dahil olabiliyor ve bu da yeni bir proteinin oluşmasına ve sentezlenmesine sebep olabiliyor. Evrimsel açıdan konuşacak olursak, bu mekanizma türler için faydalı da olabilecek yeni moleküllerin üretilmesini de sağlayabilir. Bir diğer yandan da ölüme kadar varabilecek hastalıklara sebep olan mutasyonlar da aynı mekanizma ile oluşaiblir.
Şu an devam eden araştırma sürecinde, ORF0 primat genomundan elde edildi ve nükleotit dizisi çıkarıldı ve ORF0’ın hangi çeşitlerinin protein kodladığı ve bu proteinlerin ne işe yaradığının incelenmesi düşünülüyor.
Araştırmacılar ayrıca, ORF0’ın farklı hücre tipleri ve hastalık şartlarındaki davranış biçimlerini de incelemeyi hedefliyor. Özellikle şizofreni gibi nörolojik hastalıklar ve kanser durumundaki rolü temel ilgi odağı olacak gibi görünüyor.
ORF* – (open reading frame) Potansiyel olarak protein sentezleme özelliği olduğu tahmin edilen (sentezleyebilecek) DNA dizileri
Kaynak : Scientists discover protein factories hidden in human jumping genes, phys.org/news/2015-10-scientists-protein-factories-hidden-human.html
http://bilimfili.com/gezici-genlerin-protein-urettikleri-kesfedildi/
Genetik Haberleri
-
Allopatrik türleşme nedir ? Nasıl Gelişir ?
-
Maryland’teki “Kölelerin” Yaşayan 42.000 Akrabası Bulundu
-
Araştırmacılar kediler, yunuslar, kuşlar ve düzinelerce başka hayvanın genom haritasını çıkarıyor
-
Kolombiya'da nadir görülen bir kuş türünde "gynandromorphy" gözlemlendi
-
Kurumaya dayanıklı bitkiler için genom veritabanı yayınlandı
-
En son DNA barkodlama teknolojisiyle İsrail'in tatlı su balık türleri listesinin yeniden gözden geçirilmesi
-
İnsanların Daha Önce Bilinmeyen Bir Dokunma Duyusu Keşfedildi
-
Bilim İnsanları Tüm İnsan Genomunun Dizilimini Çıkardı. Ancak Henüz Bitmedi
-
İlk Defa Tazmanya Kaplanından RNA Elde Edildi
-
Neandertal DNA’nız, Sizi Acıya Karşı Daha Hassas Yapıyor Olabilir
-
Epigenetik ve Epigenetik Mekanizmalar
-
İlk taslaktan 20 yıl sonra insan Y kromozomu tamamen dizilendi.
-
Kim Bu Kimerizm? Tek Bedende İki Kişi
-
Gen terapi, genetik materyalin yeniden düzenlenmesi
-
mRNA Aşıları: Genetik İnovasyonunun Yeni Yüzü ve Sağlıkta Devrimi