Genital herpes (genital uçuk) nedir?
Genital herpes, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan olup, hastalığa DNA virüsu olan herpes simpleks virüs tip-1 (HSV-1) ve tip-2 (HSV-2) neden olmaktadır (Şekil 1). Hastalık bulaşan bireylerin çoğunda; hiç belirti gözlenmemekte veya hafif semptomlarla seyredebilmektedir. Semptomatik vakalarda; genellikle genital bölgede veya rektum çevresinde bir veya birkaç uçuk oluşmaktadır.1
Genital herpes (genital uçuk) nasıl bulaşır?
HSV-1 genital herpese neden olabilmekte, ancak genelde dilde ve dudakta uçuk şeklinde gözlenmektedir. Bu bölgelere temas edilmesi durumunda virüs bulaşmaktadır. HSV-2 ise özellikle genital herpese (cinsel bölgede uçuğa) neden olmaktadır. Bu nedenle enfeksiyon; oral-genital veya genital-genital tipi cinsel ilişkiden sonra bulaşabilmektedir.1 Ayrıca 1982 yıllında yapılan bir araştırmada; HSV2’nin kuru havluda 72 saat, klozet kenarında, eldivende ve spekulumda 2-4 saat yaşayabildiği saptanmıştır.8
Genital herpesin (genital uçuk) semptomları nelerdir?
Herpes Simpleks Virüs (TEM)HSV-2 ile infekte olmuş çoğu insanda belirgin semptomlar görülmediğinden, virüsün varlığı teşhis edilememektedir. Semptomların ortaya çıktığı durumlarda ise; virüsün bulaşmasından 2 hafta sonra genital bölgede uçuk oluşmaktadır (Şekil 2). Bu uçukların ilk defa patlamasıyla hafif genital ülser oluşmakta ve 2-4 hafta sonrasında iyileşme gözlenmektedir. Birbirini izleyen lezyonlarda; giderek yaranın ciddiyetinde azalma ve iyileşme süresinde kısalma gözlenmektedir. Ancak çoğu durumda, bu tip yaralar oluşmamakta veya önemsiz bir lezyon izlenimi verdiğinden hastanın dikkatini çekmemektedir.1
Herpes taşıyan hastaların; %90’ı bu durumdan habersiz olmakta, %50’si bu hastalığın genital belirtilerini göstermemekte ve %70’i hastalık semptomları ortaya çıkmadan önce başka bireylere bulaştırmaktadır.2 Türkiye’de 2006 yılında yapılan bir çalışmada katılımcılar; cinsel açıdan aktif yetişkinler, otel çalışanları, hayat kadınları, genital yarası bulunan hastalar, hamile kadınlar ve kan vericileri olmak üzere 6 gruba ayrılmış ve IgG testine bağlı olarak HSV-1 ve HSV-2 enfeksiyonları araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlarda popülasyonda HSV-1’in %85,3-99 arasında, HSV-2’nin %4,8-60 arasında bulunduğu saptanmıştır
Genital Herpes (genital uçuk) tedavi edilmediğinde oluşturabileceği komplikasyonlar nelerdir?
Genital herpes, genital bölgede acı veren yaralar oluşturmakta ve bireyin bağışıklık sistemini zayıflatmaktadır. Semptomların ciddiyetinden bağımsız olarak, hastada psikolojik strese neden olmaktadır. Ayrıca genital herpes, HIV’in bulaşmasına zemin hazırlamakta ve AIDS riskini arttırmaktadır.1
Genital herpesin bebeklere bulaşması ölümcül olabildiğinden, hamile kadınların herpes simpleks virüsüne karşı tedbirli olması gerekmektedir. Genital herpes taşıyan hamile bayanlarda, genellikle sezaryenle doğum tercih edilmektedir.1
Genital herpes (genital uçuk) nasıl teşhis edilir?
Genital herpesin teşhisi, genellikle genital bölgede oluşan uçuktan şüphelenme sonrasında gerçekleşmektedir.1 Sağlık çalışanları, yaradan örnek alarak laboratuvara göndermektedirler. Bu örnekler genelde kültür metodu veya daha hassas PCR metodu ile çalışılmaktadır.2 Ayrıca vücutta oluşan antikorların tespiti için kan alımı da yapılarak ELIZA testi çalışılmaktadır.1,2
Genital Herpes (genital uçuk) tanısında moleküler analizin önemi nedir?
Genital herpes hastalarının çoğunda belirgin semptomlar gözlenmediğinden, virüsün tespiti klinik düzeyde yetersiz kalmakta ve laboratuvar analizi gerektirmektedir.2,10 Bu amaçla hastadan alınan kan örneğinde ucuz ve pratik ELIZA testleri çalışılmaktadır.
ELIZA testleri: Herpes simpleks virüsüne karşı üretilen antikorların tespitine dayalı olan ELIZA testleri kan örnekleri üzerinde çalışılmaktadır. Ancak ELIZA testleri geçmişte genital herpes geçirmiş bireyleri pozitif göstermeye devam etmektedir.10 Bununla beraber ELIZA testleri vücudun ürettiği antikorların tespitine dayalı olduğundan; testin yapılabilmesi için bireyin bağışıklık sistemine göre, Grafik 1. ELIZA sensitivitesinin, enfeksiyondan sonra geçen süreye bağlı değişimienfeksiyonun bulaşmasından sonra 6-24 hafta geçmesi gerekmektedir.2,10 Özellikle bu dönemde PCR, uzun bekleme dönemi gerektirmemesi ve ELIZA’dan daha yüksek sensitiviteye sahip olması nedeniyle kullanılmaktadır. Ayrıca PCR, belirti görülen veya görülmeyen vakalarda yüksek sensitiviteyle sonuç verebildiğinden tercih edilmektedir. 2
Ayrıca ELIZA metodunun sensitivitesinin, enfeksiyonun bulaşmasından sonra geçen süreye bağlı değişimi Grafik 1’de gösterilmiştir.4
PCR: PCR metodu virüsün DNA’sını hedef aldığından, düşük virüs konsantrasyonlarında bile hastalığı tespit edebilmektedir. Diğer metotlarla karşılaştırıldığında, PCR; örneklerin saklanma süresinden ve bekletilme koşullarından en az etkilenen metot olmaktadır.2
Kültür metodu: Kültür metodunda, lezyondan alınan örneklere Papanicolaou, Giemsa veya Wright boyamaları yapılarak virüsün tespiti gerçekleştirilmektedir. Herpes simpleks virüsünün saptanma teknikleriyle ilgili yapılan çalışmalarda; kültür metodunun sensitivitesi %69,9 ELIZA testinin sensitivitesi %83-100 olarak belirlenmiştir.2,9 Bu veriler, metotların hatalı negatif sonuç verebildiğini göstermektedir. Diğer taraftan PCR metodu yaklaşık %100 sensitiviteyle çalışmaktadır. Bundan dolayı PCR metodunun, herpes simpleksin tayininde en geçerli metotlardan olduğu bilinmektedir.2,5
Genital herpesin (genital uçuk) tedavisi var mıdır?
Genital herpes için kalıcı bir tedavi bulunmamaktadır; ancak anti-viral ilaçların kullanımı uçukların oluşmasını engellemekte ve kısa sürede iyileşmesini sağlamaktadır. Ayrıca virüsü baskılayıcı tedavi, virüsün diğer partnerlere bulaşma riskini de düşürmektedir.1,6
Genital herpesten (genital uçuk) nasıl korunulur?
Genital herpesten korunmanın en kesin yolu olarak; şüpheli ilişkiden kaçınılması ve uzun dönemli, tek eşli cinsel ilişkilerin tercih edilmesi önerilmektedir. Erkeklerde ve kadınlarda kondom kullanımı, virüsün bulaşma riskini yok etmemekle beraber, önemli ölçüde azaltmaktadır. Ayrıca belirli semptomlar gözlenmese de birey virüsü taşıyabilmektedir.1
Referanslar
1. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). CDC Fact Sheet Genital Herpes. 2007.
www.cdc.gov/std/herpes/Herpes-Fact-Sheet.pdf
2. Ratnam S., Severini A. et al. The diagnosis of genital herpes – beyond culture: An evidence-based guide for the utilization of polymerase chain reaction and herpes simplex virus type-specific serology. Can J Infect Dis Med Microbiol. 2007; 18(4):233-40
3. Dolar N., Serdaroglu S. et al. Seroprevalence of herpes simplex virus type 1 and type 2 in Turkey. Journal of Eur Acad Dermatol Venereol. 2006; 20(10):1232-6
4. Ashley-Morrow R., Krantz E., Wald A. Time Course of Seroconversion by HerpeSelect ELISA After Acquisition of Genital Herpes Simplex Virus Type 1 (HSV-1) or HSV-2. Sex Transm Dis. 2003; 30(4):310-4.
5. Abraham AM., Babu M. et al. A Molecular method for typing herpes simplex virus isolates as an alternative to immunofluorescense methods. Indian J Med Microbiol. 2009; 27(1):22-6.
6. Centers for Disease Control and Prevention, Workowski KA., Berman SM. Sexually Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2006. MMWR Recomm Rep. 2006; 55(RR-11):1-94
8. Neinstein LS., Goldenring J. et al. Nonsexual transmission of sexually transmitted diseases: an infrequent occurrence. Pediatrics 1984; 74(1):67-76.
9. Goldman L., Ausiello D. Cecil Medicine, 23rd edition. 2008. Sf 2501.
10. Petersen, EE. Obstetrik ve jinekolojik infeksiyonlar. 2008. Sf 86-87
Genetik
-
İnsanlarda Kaç Kromozom Vardır?
-
Sık görülen mikrodelesyon sendromları nelerdir?
-
Bilim insanları kromozomları nasıl inceler?
-
Arkea'da Kromozomlar ve DNA Replikasyonu
-
DNA Onarım Mekanizmaları Nelerdir?
-
DNA hasarına neden olan etkenler nelerdir?
-
XYY Süper Erkek Sendromu - JACOB’S, Sendromu
-
Bitki doku kültürü çalışmaları ile haploid bitkiler elde edilebilir
-
Gram pozitif bakterilerden genomik DNA izolasyon protokolü
-
E. coli bakterisinden genomik DNA izolasyon protokolü
-
DNA’nın Keşfi
-
İnsan Genom Projesi Nedir ? Amaçları Nelerdir ?
-
Genomik mikrodizilimlerle ikilenme teşhisi yöntemi
-
Gen duplikasyonu ve amplifikasyonu nedir?
-
DNA ile RNA Arasndaki Farklar ve Benzerlikler Nelerdir