Çapkınlık Geni
Tüm canlılarda çapkınlık, yani eş haricinde yabancı biriyle birlikte olmak çok yaygın görülen bir durumdur. Buna biz insanlarda dahiliz.
Aslında çapkınlığın temelinde evrimsel bir zorunlulukda vardır. Bu zorunluluğun ne olduğunu daha iyi anlamak için Richard Dawkins´in Bencil Gen Teorisine göz atmakta yarar var.
Bencil Gen Teorisine göre türler, genlerinin bir kopyasını sürekli olarak birçok vücuda aktarmak durumundadır. Vucutlar ölümlü, genler ise yeni vücutlara aktarıldığı sürece ölümsüzdürler.
İşte tam da bu aşamada türler için çapkınlık zorunluluk haline gelmektedır. Çünkü gen aktarımının bir tek vücutla sınırlı kalması türün devamlılığı için her zaman bir tehlike oluşturmaktadır.
Gen aktarılan bir vücudun, yeni bir generasyon vermeden ölmesi demek o türün bireyinin devamlılığının bitmesi anlamına gelmektedir.
Dogada çapkınlık erkekler için sürekli, dişiler için belirli zamanlarda bir zorunlu bir durumdur.
Bu başlık haklı olarak bir çok kadını rencide etmeye yeterli. Ama insan egolarından kurtulup diğer canlılardan farklı ve üstün olmadığını görmeyi başarabilir ve yer yüzündeki diğer canlılar gibi herhangi bir tür olduğunu kabul ederse, çapkınlığın evrimsel bir gereklilik olduğunu anlaması sanırım daha kolay olacaktır.
Şöyleki: Çapkınlık evrimsel boyutta değerlendirildiginde, erkek genlerini birçok canlıya aktarmak zorunda, yani çapkınlık erkekler için bir zorunluluktur. Bu bir yerde yukarıda bahsedildiği gibi işi şansa bırakmama anlamına gelmektedir.
Dişide ise çapkınlık kuluçka dönemi dışında gereksiz bir durumdur. Bazı canlı türlerinin dişilerinin kuluçka dönemlerinde birden fazla erkekle kaçamak yaptıkları bilinmektedir. Bunu da evrimsel bir zorunluluk olarak görmek gerekir, çünkü sadece bir erkekle yapılan çiftleşme bazen başarısız olabilmekte, dolayısı ile genin devamının tehlikeye girmesi söz konusu olabilir.
FoxP2 (Forkhead box protein P2) /Casanova-Gen
FoxP2 geni, insanda 7. kromozom üzerinde bulunmaktadır. Bu gen, konuşma ve gramatik yetenekleri belirleyen bir gendir.
FoxP2 geni beyninde Area X adındaki bölgede faaliyet göstererek FoxP2 proteini sentezler ve bu protein yaklaşık 1000 tane farklı genin açılıp kapanmasını sağlar. FoxP2 geninin iyi çalışmaması veya mutasyon geçirmesi durumunda konuşma zorluğu ve hatta otizm gibi rahatsızlıklar görülebilir.
FoxP2 geninin kuşlarda değişik versiyonları vardır ve bu gen kuşlarda ötmeyi sağlar. FoxP2 geninin insanda bulunan değişik versiyonları ise kişinin konuşma kabiliyetini belirler.
Berlin Max-Planck-Institut für Molekulare Genetik bölümünden bir araştırma grubu nöronal yapısı insana çok benzeyen Zebrafink adında güzel ötüşü olan bir kuş ile 20 yıl boyunca araştırma yaparak çapkınlık genini mercek altına aldılar. Araştırmada FoxP2 geninin degişik vesiyonlarını incelendi ve araştırma sonunda genin değişik versiyonlarına sahip kuşların değişik protein sentezi yaptığı ve buna bağlı olarakta değişik tonda öttüğü belirlendi.
Sonuç : Normalde Zebrafink kuşlarının dişileri tek eşlidir. Yani monogamdır. Max-Planck-Institüsünde 15000 Zebrafink yapılan çalışmada bazı dişi kuşların kuluçka döneminin dışında yabancı birçok erkekle kaçamak yaptığı tesbit edildi. Güzel öten çapkın dişilerin yapılan gen analizlerinde, çapkınlığı babalarından genetik miras yolu ile aldığı tesbit edildi. Enteresan olan ise güzel ötmeyi sağlayan gen varyasyonunu bulunduran babaların da çapkın olduğu.
Not : Kumruların beyninde ise Area X bölgesi hiç bulunmamaktadır. Dolayısı ile kumrularda FoxP2 geni çalışmamaktadır. Bu yüzden kumrular güzel ötemezler ama sadık birer eştirler. (kim bilir sevgililer için söylenen çifte kumrular sözü buradan geliyordur:)
Bir hipotez : FoxP2 geninin insanlarda konuşmayı sağladığı biliniyor, buradan yola çıkarak güzel konuşan erkeklerin çapkın olabileceği söylenebilir mi ? Bu hipotezin doğru olup olmadığı henüz tam olarak bilinmiyor. Yani spekülasyona açık bir hipotez. Bu konuda yapılabilecek yanlış bir yorum eşler arasındaki güveni zedeleyebilir.
Mehmet Saltürk
+++++++++++++++++++++++
Dipl. Biologe Mehmet Saltuerk
Institute for Genetics
University of Cologne
++++++++++++++++++++++++
Kaynak:
Female extrapair mating behavior can evolve via indirect selection on males
Edited by Douglas Futuyma, State University of New York, Stony Brook, NY, and approved May 17, 2011 (received for review February 28, 2011)
https://saltuerk.wordpress.com/2012/04/17/capkinlik-geni/
Genetik Haberleri
-
Araştırmacılar kediler, yunuslar, kuşlar ve düzinelerce başka hayvanın genom haritasını çıkarıyor
-
Kolombiya'da nadir görülen bir kuş türünde "gynandromorphy" gözlemlendi
-
Kurumaya dayanıklı bitkiler için genom veritabanı yayınlandı
-
En son DNA barkodlama teknolojisiyle İsrail'in tatlı su balık türleri listesinin yeniden gözden geçirilmesi
-
İnsanların Daha Önce Bilinmeyen Bir Dokunma Duyusu Keşfedildi
-
Bilim İnsanları Tüm İnsan Genomunun Dizilimini Çıkardı. Ancak Henüz Bitmedi
-
İlk Defa Tazmanya Kaplanından RNA Elde Edildi
-
Neandertal DNA’nız, Sizi Acıya Karşı Daha Hassas Yapıyor Olabilir
-
Epigenetik ve Epigenetik Mekanizmalar
-
İlk taslaktan 20 yıl sonra insan Y kromozomu tamamen dizilendi.
-
Kim Bu Kimerizm? Tek Bedende İki Kişi
-
Gen terapi, genetik materyalin yeniden düzenlenmesi
-
mRNA Aşıları: Genetik İnovasyonunun Yeni Yüzü ve Sağlıkta Devrimi
-
Genetik Dizilimi Yapılan En Eski Modern İnsanın Yüzünü Görün
-
Neandertal ve Denisovalı Genleri Farelere Aktarıldı