Buz Adam Ötzi’nin Gardırobunun Kapakları Açıldı
Üst soldan: Ot içlikli ayakkabı (soldaki) ve deri dış kaplama (sağda), deri “kaban” ( müze tarafından yeniden düzenlenmiş), deri peştemal, ot “kaban”, kürk şapka, deri “pantolon” Credit: Institute for Mummies and the Iceman
Avusturya’nın Tryolean Apleri’nde iyi bir biçimde korunmuş 5300 yaşındaki buz adam mumyasına dair genetik deliller bir zamanlar neredeyse tamamen hayvan derisinden yapılmış kıyafetler giyildiğini ortaya koyuyor. Ve hatta bilim insanları bu taş devri kıyafetlerinin yapımında hangi hayvanların kullanıldığını biliyor.
Mumyaların En Ünlüsü
Buz adam Ötzi ilk olarak 1991 yılında Avusturya ve İtalya sınırı boyunca uzanan Ötztal Alpleri’ndeki dağcılar tarafından keşfedildi. Bu andan itibaren, oldukça iyi korunmuş bu vücut; giyiminden, günlük yaşamına, son yemeğine, ölüm sebebine ve ağız hijyeninin kötülüğüne kadar birçok ince ayrıntıya kadar incelendi. Hatta 2013 yılında yapılan bir genetik analiz sonucu buz adamın bazı yaşayan akrabalarına dair işaretler dahi elde etti.
2008 yılında yapılan bir çalışma Ötzi’nin hayvan derisi kıyafetlerinden alınan bazı kıl örnekleriyle bu kıyafetlerin evcilleştirilmiş hayvanlardan elde edildiğini belirledi. Bilim insanları artık Ötzi’nin moda anlayışına hangi hayvanların katkıda bulunduğunu tam olarak belirleyebildi.
Bu soruya cevap bulabilmek için araştırmacılar Ötzi’nin kıyafetlerinden genetik dataları topladı. Dün (18 Ağustos) Scientific Reports‘da yayımlanan çalışmada araştırmacılar, bu adımın yanıltıcı olabileceğini, çünkü derinin aşırı ısınmaya, yağ asitlerine ve döküntülere maruz kalmış olabileceğini belirtiyor.
DNA’nın belirli zincirini açabilmeye yarayan daha modern gelecek nesil dizileme teknikleri kullanarak, ekip, giysinin her bir parçasıyla ilişkili olan türü belirleyebildiler.
Analizler neticesinde, Ötzi’nin deri “paltosunun” iki türün (koyun ve keçi) en az dört farklı bireyinden koparıldığını ve daha hafif olan “kabanın” ise koyundan yapıldığı sonucuna ulaşıldı. Araştırmacılar, Ötzi’nin “pantolonun” keçi derisinden yapıldığını ve belki de bu tip bir hayvan derisinin yürümek için gerekli olan esnekliği sağladığı için tercih edilmiş olabileceğini ileri sürüyorlar. Ötzi’nin deri “ayakkabılarının” ise yabani inek ya da yaban öküzlerinden elde edildiği ve içlerinin otlarla doldurulduğu tahmin ediliyor.
Soğuk Alp bölgeleri düşünüldüğünde, bu tarz bir giyimin ekstra bir ısı korunumu sağladığı düşünülebilir.
Tüylü şapkasının bir kısmı kahverengi ayıya aitken, ok kılıfının ise karaca derisinden olduğu bulgularına ulaşıldı. Bu bulgular Ötzi’nin kapan kurduğuna ya da avlandığına dair de işaretler sunuyor.
University of College Dublin’den arkeolog Niall O’Sullivan’ın Live Science’a bildirdiğine göre, Ötzi, muhtemelen yalnız başına yaşayan birisi değildi ve büyük olasılıkla kürk ya da evcil hayvan ticareti yapıyordu.
Ancak, herhangi bir yazılı tarih olmaksızın Ötzi’nin bu hayvanlara kendisi için mi kapan kurduğunu yoksa onları “satın mı aldığını” kesin olarak bilmenin bir yolu yok.
Kaynaklar ve İleri Okuma:
– O’Sullivan, N., Teasdale, M., Mattiangeli, M., Maixner, F., Pinhasi, R., Bradley D., Zink, A. A whole mitochondria analysis of the Tyrolean Iceman’s leather provides insights into the animal sources of Copper Age clothing. Scientific Reports 6, Article number: 31279 (2016) doi:10.1038/srep31279
– Ghose, T. Ötzi the Iceman’s Wild Wardrobe Revealed. http://www.scientificamerican.com/article/oetzi-the-iceman-s-wild-wardrobe-revealed/ (accessed 19 August, 2016)
http://bilimfili.com/buz-adam-otzinin-gardirobunun-kapaklari-acildi/
Paleontoloji / Antropoloji / Evrim Haberleri
-
Charles Darwin'in Kütüphanesinin Tamamı Online Olarak Erişime Açıldı
-
İngiltere’de 200 Milyon Yıllık Uçan Sürüngen Fosili Keşfedildi
-
Yeni Dinozor Türü, T. rex’in Bilinen En Yakın Akrabası Olabilir
-
Sahte “İnsan-Maymun” Fosilinin Yüzü Canlandırıldı
-
Böcek kanatlarının solungaçlardan evrimleştiğine dair yeni kanıtlar
-
Orta Çağ’da Yaşamış Cüce Bir Adamın Yüzü Canlandırıldı
-
Neandertaller Bizim Gibi Konuşabiliyor muydu?
-
İngiltere’de 150 Milyon Yıllık ‘Deniz Canavarı’ Bulundu
-
Hayvan Fosillerini Koruyan Koşullar İlk Ne Zaman Oluştu?
-
Şimdiye Kadar Bilinen Tek İnsan Melezi Denny Kimdi?
-
ABD’de Jura Dönemine Ait Nadir Fosiller Bulundu
-
T.rex’in İlkel Kuzenleri, Dinozor Çağının Sonuna Işık Tutuyor
-
500 Milyon Yıllık Antik Deniz Solucanı Türü Bulundu
-
Güney Afrika’da 5 Milyon Yıllık İki Kılıç Dişli Kedi Türü Keşfedildi
-
İnsan ataları 900.000 yıl önce neredeyse tükeniyordu.