Blephariceridae
En çok farklılaşmış nematocer familyalarından birisidir. Ağ kanatlı sivrisinekler diye de adlandırılır. Narin yapılı, uzun bacaklı, uzun ve çok segmentli antenlidirler. Antenlerinde belirgin kıllanma yoktur. Kanatlarındaki çok sayıda ve ağsı yalancı damarlanma ile kolayca tanınabilirler. Vücut büyüklükleri küçükten orta büyüklüğe kadar değişen ölçülerdedirler. Güçlü arka bacaklar, birleşmemiş gözler, bağımsız M3 damarının oluşu güçlü karakteristik özellikleridir. Bileşik gözler enine bir hat ile bir üst ve alt bölgeye ayrılır. Üst bölge daha büyük ommatidiumlardan, alt bölge ise daha küçük ommatidiumlardan meydana gelir.
Erginler genellikle temiz sulara yakın yerlerde ağaç yapraklarının, köprülerin altında dinlenirken bulunurlar. Akarsu seven sineklerdir ve bütün alanlarda kolaylıkla tanınabilir. Erginler kendilerine oldukça benzeyen tipulidlerle karıştırılabilir. Fakat daha güçlü ve kontrollü uçuşlarıyla kolaylıkla ayırt edilebilirler.
Erginleri çeşitli beslenme alışkanlıkları gösterir. Birçok türün dişisi iyi gelişmiş ağız parçalarına sahiptirler ve diğer böceklerin, özellikle yumuşak vücutlu sucul böceklerin predatörüdür. Avlarını arka tarsusları ile yakalarlar. İndirgenmiş ağız parçalarına sahip erkeklerin ve mandibulları olmayan dişilerin beslenmeleri bilinmiyor. Bazı türler nektarlarla besleniyor olabilir. Bazı türlerin erginlerinin yaşamları çok kısadır (1-2 hafta). Erkeklerin yaşamları dişilere göre çok daha kısadır. Bazı türlerin erginleri yaprakların altında asılı görülürler. Bazı türlerde kayaların çıkıntılarında ıslak yüzeylerde bulunurlar. İnsanları ve memeli hayvanları sokmaz ve kan emmezler .
Ergin hale geldikten çok kısa zaman sonra çiftleşme gerçekleşebilir. Çiftleşmenin hemen ardından küçük salkım halindeki yumurtalar ıslak ya da çıkık kayalara bırakılır. Bazı dişiler su altına doğru sürünürler ve suya batmış haldeki kayalara bırakırlar. Larvalar nehirlerde kayalar üzerinde iyi gelişmiş birer birlik oluştururlar.
Şelale ve nehirlerin alt yüzeylerinde akıntının hızlı olduğu, sert zeminlerde yaygın olarak yaşarlar. Akarsularda 4 farklı larval dönemleri vardır ve çok değişik adaptasyonlar gösterirler. Cephalotorax ve 6 adet vakum diski bulunur. Larvalar göz alıcı bir görünüşe sahiptir. Vücutları 6-7 segmentten ibarettir. Segmentler derin girintilerle ayrılmıştır. Her segment orta ventral kısımda çıkıntılar bulundurur.
Suctorial diskler gerçek hidrolik çubuklar şeklindedir ve larvaların pürüzsüz yüzeylere tutunmasını sağlar. Örneğin kolayca cama tutunabilirler. Blephariceridae larvaları kazıcıdırlar. İyi gelişmiş ağız parçalarıyla suyun içine batmış kayalarda ince film halindeki alglerle, bakterilerle ve diğer organik materyallerle beslenirler. Diyatomeler onların diyetlerinin ana içeriğidir.
Prepupal larvalar nehirlerin veya kayaların belli noktalarında hareketlidirler. Nadiren pupalar organik materyallerde bulunur. Oluşan pupa larval derisini atar, genellikle tamamını atar ve eşzamanlı bir şekilde kendisini 3-4 çift ventrolateral yapışma diski ile kayalara tutturur. Bu işlemin tamamı 5- 10 dk sürer. Pupalar hızlı akan sulara dorsoventralden basıklaşmak ve aerodinamik bir yapı almasıyla iyi bir şekilde adapte olmuşlardır. Bazı kayalar yüzlerce pupa barındırabilir. Pupal yönelme, oksijen alımını artırmak için solunum organları akış yönüne olacak şekildedir.
Pupal süreçleri türlere ve su sıcaklığına bağlı olarak değişiklik gösterir. Ama genellikle 2-3 hafta arasındadır. Ergin bireyler olabilmeleri için yüzeylere sıkı tutunmak zorundadırlar. Pupadan ergine hale geçebilmesi için gereken süre 3-5 dk gibi oldukça kısa olabilir. Kanatlar Pupal süreçte tamamen gelişir ve ancak ergin çıkışı sırasında açılır. Ama erginler kanatları suya deymeden uçabilirler. Bazı türler gece ya da seher vakti ya da alacakaranlıkta pupadan çıkarlar. Ama çoğu tür öncelikle gün boyu çıkarlar.
Kaynaklar
•Courtney, G.W. 2000. A.1. Family Blephariceridae. pp. 7-30 in L. Papp & B. Darvas (editors). Contributions to a Manual of Palaearctic Diptera. Appendix. Science Herald, Budapest.
•Hogue, C. L. 1981. Blephariceridae. pages 191-197, in McAlpine, J. F. et al. (eds.): Manual of Nearctic Diptera. Volume 1. Research Branch, Agricultural Canada, Ottawa. Agric. Can. Monogr. 27.
•Lindner, E. . 1930. 2. Blephariceridae, pp 1-36. In: Lindner, E. (Ed). Die Fliegen der palaearktischen Region, II/2, E. Schweitzerbart'sche Verlagsbuchhandlung, Stutgart.
•Zwick, P., 1992: Family Blephariceridae, pp. 39-54. In Soos A., Papp L. Oosterbroek P. (eds.): Catalogue of Palaearctic Diptera,1. Akadémiai Kiadó, Budapest.
Entomoloji
-
Duyarga bacaklılar - Protura
-
İçtençeneliler - Entognatha
-
Böceklerin Anten veya Duyarga Yapıları
-
Böceklerin anatomik yapısı ve vücut kısımları
-
Entomolojiye giriş
-
Entemoloji ya da böcek bilimi hakkında bilgi
-
Bitki zararlısı böcekler
-
Ülkemizdeki Bombus Türleri
-
Bal ve Apiterapi
-
Arı Zehiri Ve Apiterapi
-
Bal Arılarının Taksonomisi, Vücut Yapıları & Gelişme Dönemleri
-
Bal Arısı Kolonisi Ve Arı Irkları
-
Arı Hastalıkları ve Sınıflandırılması
-
BÖCEKLER VE ZARARLARI
-
Böcekler İçin Çevre Dostu Öneriler