Bitkilerde Hormonlar, Tropizmalar, Nastiler
Yapılan araştırmalar sonucunda yüksek bitkilerde metabolizma,büyüme ve hücreler arası regülasyon dokular arasındaki mesajlaşma ile gerçekleşir.
Yüksek bitkilerde hücreler arası iletişim hayvanlarda olduğu gibi 'hormon' adı verilen kimyasal mesajcılar ile gerçekleşir.Tüm hücrelerde de bu hormonları tanıyan,ayırt eden ve mesajı okuyabilen reseptörler(Alıcı=Duyargaç) ile donatılmıştır.Hormon ve Reseptör ikilisi birbirini tamamlar ve bu ikili arasında etkileşim sekteye uğrarsa hücreler arası iletişim basarisiz olur.Bitkiler günümüzde tanımlanmış 5 çeşit hormon vardır;
1)OKSİNLER
2)JİBERELİNLER
3)ETİLEN
4)STOKİNİNLER
5)ABSİSİK ASİT(ABA)
19. yüzyılın ikinci yarısında İngiliz dogabilimcileri bitkilerde ışığın büyümeye olan etkisine FOTOTROPİZMA adını vermişlerdir.
Araştırmacılar Phalaris canariensis bitkisinin tohum çimlenmesi safhasında,filizin uç kısmında bulunan 'koleoptil' isimli bölge üzerinde araştırmalar yapmışlardır.Araştırmacılar birkaç saat boyunca koleoptilin bir tarafına ışığa maruz bırakmışlar ve bu deney sonrası filizin ışığa doğru büyüdüğünü yani eğildiğini gözlemlemişlerdir.Daha sonra filizin koleoptil kısımının tamamen örterler ve tekrar ışığa bırakırlar,ve herhangi bir büyüme gözlenmez.Koleoptilin ışığa karsı duyarlı bölgesinin uç tarafında birkaç mm. altta olduğunu anlarlar.Deney sonucunda çıkan sonuçlar ise şunlardır;
Büyümede ilk sinyal koleoptilin uç kısmında oluşur ve büyüme bölgesine ulaşır,ışık almayan kişim ise diğer bölgelere göre daha hızlı ve daha fazla bir büyüme ile ışığın geldiği tarafa doğru büyür ve sürgünde eğiklik oluşur.Bu olguya 'Yönelme=Tropizma' adı verilir.
OKSİNLER
1-Bitkide büyüme, gelişme hormonudur.
2-Uzama yoluyla bitki gelişmesini sağlayan hormona benzer maddelerdir.
3-Oksinler, bitkide büyümeyi ve gelişmeyi etkileyen en önemli hormonlardır. Oksinler, hücre bölünmesi, hücre büyümesi, hücre farklılaşması, doku farklılaşması gibi olayların yanı sıra, etilen ile birlikte yaprak dökümü, çiçek açma ve meyve verme gibi olayları düzenler. Oksinler, özellikle gövde, tomurcuk ve kök uçlarından salgılanır ve salgılandıkları uç bölgenin altındaki meristem dokusunu uyarırlar. Oksin fazlası gövdede büyümeyi hızlandırdığı halde kökte büyümeyi yavaşlatır.
örnek: bir araziden bir ürün alınması gerekirken bir mevsimde 2-3 kez fazladan ürün alınması.
Bitkilerde büyüme ve gelişmeyi etkileyen en önemli gruptur. Bitkinin gelişmesini diğer BGD'lerle birlikte gerçekleştirir. Bitki kökünde doğal olarak az bulunur. Bitkinin boyca büyümesini sağlar. Hücre bölünmesi, büyümesi, hücre ve doku farklılaşmasını düzenler. Bitkinin güneşe yönelmesini sağlar. Çok fazla salgılandığında veya suni olanların fazla uygulanması halinde büyümeyi durdurur. Az salgılandığında yapraklar dökülmeye başlar. Meyva vermede etkindir. Döllenmiş çiçeğin dökülmesini engeller. Ovaryumun gelişmesini ve çekirdeksiz meyva oluşumunu sağlar. ilkbaharda kambiyum gelişimini düzenler. Suni elde edilen oksinler genelde yabancı otların yok edilmesinde kullanılır. Bu kimyasal maddeler şunlardır:
4-CPA (4 -chlorop henoxyacetic acid)2,4-D (2,4-dichlorop henoxyacetic acid)2,4-DB [4-(2,4-dichlorophe noxy) butyric acid]2,4-DEPDichlorpropFenopropIAA (indolacetic acid)IBA (indolbutyric acid)IPA (indolpropionic acid)NAD (naphthalene cetamide) NAA (? -naphthalene acetic acid) 1-naphtholBNOA (ß-naphthoxyacetic acid)NOA (naphthoxyacetic acid) Potassium naphthenate Sodium naphthenate2,4,5-T (2,4,5-trichlorop henoxyacetic acid) (Yasaklanmıştır.)FOAA (phenoxyacetic acid)FAA (phenylaceticacid)2,4,6-trichlorobenzoic acid 2,3,6-trichlorobenzoic acid4-amino-3,5,6-trichloro picolinic acid
Sitokininler
Tomurcuk gelişmesi ve yaprakların geç dökülmesinde etkili olurlar. Hücre bölünmesini uyarırlar. Bazı doğal ve sentetik sitokininler:
Zeatin
DihydrozeatinKinetinBA (benzyladenine) IPA (isopentyladenine) DMA (dimethyladenine) MethylthiozeatinPBA (tetrahydropyrinal benzyladenine) Defoliantlar (yaprak dökücüler)Calcium cyanamide DimethipinEndothal EthephonMetoxuron PentachlorophenolThidiazuronTribufos
Etilenler
Bitkilerde tohumun çimlenmesini, tomurcuk gelişmesini ve meyvanın olgun laşmasını sağlarlar. Bu kimyasal maddeler şunlardır:
Giberellinler
Bu grup kimyasalı oluşturan Gibberellic acid, gövdenin uzamasını ve meyva büyümesini hızlandırır. Tohumun çimlenmesini uyarır. Yine bitkinin erken veya geç çiçek açmasına neden olur.
Gelişimi Engelleyiciler
Abscisic acid (Uygun olmayan ortamda tohumun çimlenmesini engelleyerek, tohum uyumasını devam ettirir.)Gelişimi Geciktirenler Ancymidol
Chlormequat chloride ButralinDaminozide CarbarylFlurprimidol ChlorphoniumMefluidide ChlorprophamPaclobutrazol Dikegulac-sodiumTetcyclacis FlumetralinUniconazole Fluoridamid FosamineGelişimi Teşvik Edenler GlyphosineBrassinolide IsopyrimolHymexazol Jasmonic acid Maleic hydrazideMorfaktinler Mepiquat chloride Chlorfluren Piproctanil Chlorflurenol ProphamDichlorflurenol TIBAFlurenol
Sınıflandırmaya Tabi Tutulmayan BGD’ler
Benzofluor Epocholeone Karetazan BuminafosEthylchlozate Methasulfocarb CarvoneEthylene Prohexadione CiobutideFenridazone Prohydrojasmon Clofencet Forchlorfenuron Pydanon Cloxyfonac Heptopargil Sintofen Cyclanilide HolosulfTriapenthenol Cycloheximide Inabenfide Trinexapac
Botanik
-
Bitkisel Hormonlar Nelerdir?
-
Bitkisel Hormonları Nelerdir? Auxinler - Oksin Bitki Büyüme Hormonlarının Görevleri Nelerdir?
-
Pinus cembra - İsviçre Fıstık Çamı
-
Pinus banksiana - Banks çamı
-
Pinus aristata (Higori çamı)
-
Palinoloji – Polen Bilimi Hakkında Bilgi
-
Kaktüsgiller - Cactaceae Hakkında Bilgi
-
Papatyagiller - Asteraceae Hakkında Bilgi
-
Karanfilgiller - Caryophyllaceae Hakkında Bilgi
-
Periyant Nedir ? Periant (Çiçek Örtü Yaprakları)
-
Bitki Yaprak Tipleri Ve Görevleri - Yaprak Çeşitleri
-
Bitkilerde Gövde Çeşitleri ve Gövdenin Görevleri Nelerdir ?
-
Opuntia ficusindica - "Dikenli İncir"
-
Bitkilerde Bulunan Doğal Renk Maddeleri
-
Bitki Stresi: Abiyotik ve Biyotik Faktörler