22 Mayıs Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Günü
Biyolojik çeşitlilik, canlıların farklılığını ve değişkenliğini, içinde bulundukları karmaşık ekolojik yapılarla, birbirleriyle ve çevreleriyle karşılıklı etkileşimlerini ifade etmektedir.
İnsanların başta gıda olmak üzere temel ihtiyaçlarını karşılamasında vazgeçilmez bir yeri olan canlı kaynakların temeli biyolojik çeşitliliktir. Diğer bir deyişle biyolojik çeşitlilik bir ülkenin biyolojik zenginliğidir. Dünyanın giderek azalan canlı kaynakları ve giderek kirlenen toprak ve su kaynakları dikkate alındığında, ülkelerin sahip olduğu biyolojik çeşitlilik, stratejik bir güç durumuna gelmektedir.
Dünyada biyolojik çeşitlilik kuzeyden güneye ve batıdan doğuya doğru artış gösterir. Ülkemiz ise, kuzey ile güney, batı ile doğu arasındaki geçiş noktası olarak, üç farkı biyocoğrafik alanı birleştiren ve geçiş formları ile birlikte, Avrupa-Sibirya, İran-Turan ve Akdeniz olmak üzere üç biyocoğrafik alanı kapsayan bir ülkedir. Bu nedenle Türkiye hem tür, hem genetik hem de ekosistem seviyelerinde yüksek bir çeşitliliğe sahiptir.
Birleşmiş Milletlere üye ülkeler tarafından, dünyanın karşı karşıya olduğu çevresel sorunlarla baş edebilmek için uluslar arası seviyede işbirliği sağlanması gerektiği kabul edilmiş ve 1992 yılında Rio’da düzenlenen Dünya Zirvesinde iklim değişikliği, çölleşme ve biyolojik çeşitliliği konu alan üç temel çevre sözleşmesi imzaya açılmıştır. Bu üç sözleşmeden birisi Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesidir.
Ülkemiz Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’ni imzaya açıldığı 5 Haziran 1992 tarihinde imzalamıştır. Sözleşme, TBMM tarafından 29 Ağustos 1996 tarihinde 4177 sayılı Kanun ile onaylanmış ve onay belgesinin Birleşmiş Miletlere tevdisi akabinde14 Mayıs 1997 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Sözleşmeye bu güne kadar 193 ülke taraf olmuştur.
Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’nin üç temel amacını;
Biyolojik çeşitliliğin korunması;
Biyolojik kaynakların sürdürülebilir kullanımı;
Genetik kaynakların kullanımından kaynaklanan faydaların adil ve hakkaniyete uygun paylaşımı oluşturmaktadır.
Biyolojik çeşitliliği en geniş muhteviyatta ele alan BM Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’nin metninin kabul edildiği “22 Mayıs” tarihi BM tarafından “Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Günü” olarak ilan edilmiştir. Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi Sekreteryası tarafından her yıl Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Gününde ele alınacak bir konu belirlenmektedir. 2012 yılı için Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Gününün konusu “Deniz Biyoçeşitliliği” olarak kabul edilmiştir.
Dünya yüzeyinin yüzde 70’ini okyanuslar kaplar ve kıyı ve deniz çevreleri deniz yaşamının varlığını destekleyen çeşitli yaşama ortamlarını içerir. Denizlerimizdeki yaşam soluduğumuz oksijenin üçte birini üretir, değerli protein kaynağı sunar ve küresel iklim değişikliğini dengeler. Kıyı ve deniz topluluklarının bazı örnekleri rizofora, mercan resifleri, deniz çayırları, yosunlar, açık okyanus toplulukları (pelajik topluluklar) ve derin deniz topluluklarıdır.
Kıyı ve deniz biyolojik çeşitliliğinin korunması ve sürdürülebilir kullanımı için ortak endişe bakış açısı ile Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi Akit Tarafları Sözleşmenin uygulanması için eylem programı üzerinde anlaşmıştır. “Kıyı ve Deniz Biyolojik Çeşitliliği üzerine Jakarta Görevi” adı ile anılan Program 1995 yılında onaylanmıştır. Program kapsamında 1998 yılında onaylanan iş programı vasıtasıyla Sözleşme bütünsel kıyı ve deniz alanları yönetimi, canlı kaynakların sürdürülebilir kullanımı, korunan alanlar, kültür balıkçılığı ve yabancı türler üzerine odaklanmıştır.
Bu çaba içinde Sözleşme uluslararası örgütler ve girişimler, bölgesel örgütler (Bölgesel Denizler Sözleşmesi ve Eylem planları gibi), yerel hükümetler, araştırma kuruluşları ve hükümet dışı örgütler dahil olmak üzere pek çok iş ortağına sahiptir. Sözleşme Sekreteryası tarafından Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Günü kapsamında hazırlanan “Bir Okyanus Pek Çok Dünya” adlı kitapçığa erişmek için: tıklayınız..
2011-2020 BİYOÇEŞİTLİLİK ONYILI:
2010 Ekim ayında Japonya’nın Nagoya kentinde gerçekleştirilen BM Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (BÇS) 10. Taraflar Konferansı’nda 2011-2020 yılları arasının Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Onyılı olarak ilan edilmesine karar verilmiş ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 2011-2020 Biyoçeşitlilik Onyılı ilan edilmiştir.
Sözleşme’nin 10. Taraflar Toplantısında 2020 yılına kadar dünyada biyolojik çeşitlilik kaybının durdurulması temel amacıyla Biyoçeşitlilik Stratejik Planı ve kısaca Aichi Hedefleri olarak anılan 2020 Biyoçeşitlilik Hedefleri kabul edilmiştir.
KAYNAK: <http://bolge9.ormansu.gov.tr/9bolge/AnaSayfa/biyolojikcesitlilik/biyolojikcesitlilikgunu.aspx?sflang=tr>
Ekoloji Haberleri
-
Hindistan kaplanları iklim ve insan baskısı arttıkça yükseklere tırmanıyor
-
2100 yılı için sığ kıyı ekosistemlerinin kaderini tahmin etmek
-
Ülkeler mercanlara yardım için 12 milyar dolar toplama sözü verdi
-
Dünyadaki biyolojik çeşitliliğin üçte ikisi toprakta yaşıyor
-
Derin denizlerin eşsiz güzellikleri "Mercan Resifleri"
-
Canlıların korunma statüleri,
-
Çevreye Etkin Bir Yaklaşım: Kişisel Karbon Ayak İzi Hesaplama ve Azaltma Stratejileri
-
Deterjanların Çevre Üzerindeki Etkileri ve Sürdürülebilir Yaklaşımlar
-
İnsan Türlerinin Melezleşmesi, İklimle Yakından İlişkiliydi
-
Yağmur yağacağını koklayabiliyor musun?
-
İklim değişikliği çocuk sağlığını riske atıyor
-
Kaplumbağa Fosili, 150 Milyon Yıl Önceki Habitatı Aydınlatıyor
-
El Nino geri döndü! Ne kadar kötü olacak?
-
Okyanuslar iklim değişikliği nedeniyle daha yeşil hale geliyor
-
İklim Değiştikçe İnsanlar Farklı Habitatlara Uyum Sağladı